Osoby urodzone po 1948 r., które odpowiednio długo wykonywały prace szczególne wymienione w tzw. nowych wykazach, mogą ubiegać się o przyznanie emerytury pomostowej. Świadczenie to obliczane jest ze składek i kapitału początkowego zgromadzonych na indywidualnym koncie w ZUS. Na jakich zasadach przysługują emerytury pomostowe? Od 1 stycznia 2009 r. obowiązuje ustawa z 19 grudnia 2008 r. o emeryturach pomostowych (tzw. ustawa pomostowa). Przewiduje ona przede wszystkim możliwość ubiegania się o emeryturę pomostową przez osoby, które odpowiednio długo były zatrudnione przy pracach wymienionych w tej ustawie. Ustalenie prawa do tego świadczenia uzależnione jest również od spełnienia innych warunków, w tym od ukończenia odpowiedniego wieku oraz udowodnienia wymaganego stażu pracy szczególnejUstawa pomostowa zawiera definicję pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, która uprawnia do uzyskania emerytury pomostowej. Pracami w szczególnych warunkach w rozumieniu tej ustawy są prace związane z czynnikami ryzyka, które:z dużym prawdopodobieństwem mogą spowodować trwałe uszkodzenie zdrowia (wraz z upływem wieku pracownika),wykonywane są w szczególnych warunkach środowiska pracy,determinowane są siłami natury lub procesami technologicznymi,mimo zastosowania środków profilaktyki technicznej, organizacyjnej lub medycznej stawiają przed pracownikami wymagania przekraczające poziom ich możliwości, ograniczony w wyniku procesu starzenia się jeszcze przed osiągnięciem wieku emerytalnego, w stopniu utrudniającym ich pracę na dotychczasowym stanowisku. Pracami w szczególnych warunkach są prace pod ziemią, na wodzie i pod wodą, w powietrzu, w warunkach gorącego i zimnego mikroklimatu, bardzo ciężkie prace fizyczne, prace w warunkach podwyższonego ciśnienia atmosferycznego, a także ciężkie prace fizyczne związane z bardzo dużym obciążeniem kolei prace o szczególnym charakterze w rozumieniu ustawy pomostowej to prace wymagające szczególnej odpowiedzialności oraz szczególnej sprawności psychofizycznej, których możliwość należytego wykonywania w sposób niezagrażający bezpieczeństwu publicznemu, w tym zdrowiu lub życiu innych osób, zmniejsza się przed osiągnięciem wieku emerytalnego na skutek pogorszenia tej Księgowość i KadrySzczegółowy wykaz prac w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze zawierają załączniki nr 1 i 2 do ustawy pomostowej. Są to tzw. nowe wykazy prac, w odróżnieniu od starych wykazów (A i B) stanowiących załącznik do rozporządzenia Rady Ministrów z 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze. Te ostatnie uprawniają do uzyskania wcześniejszej emerytury, o czym pisaliśmy w nr 2/2013 pomostowa na ogólnych zasadachDla pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze przewidziane zostały różne możliwości uzyskania emerytury pomostowej. Pierwsza z nich uregulowana jest w art. 4 ustawy i dotyczy osób, które spełniają łącznie następujące warunki:urodziły się po 31 grudnia 1948 r.,osiągnęły wiek wynoszący co najmniej 55 lat dla kobiet i 60 lat dla mężczyzn,udowodniły okres pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze wynoszący co najmniej 15 lat,udowodniły okres składkowy i nieskładkowy wynoszący co najmniej 20 lat dla kobiet i 25 lat dla mężczyzn,wykonywały przed 1 stycznia 1999 r. (co najmniej przez jeden dzień) prace w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze wymienione w nowych wykazach obowiązujących od 1 stycznia 2009 r. bądź prace w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wymienione w starych wykazach prac,po 31 grudnia 2008 r. wykonywały (co najmniej przez jeden dzień) prace w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze wymienione w nowych wykazach prac,rozwiązały stosunek Wysokość emerytury pomostowej Emeryturę pomostową na ogólnych zasadach mogą również uzyskać osoby, które po 31 grudnia 2008 r. nie wykonywały pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze wymienionej w nowych wykazach prac. Taką możliwość przewiduje art. 49 ustawy dla tych pracowników, którzy na 1 stycznia 2009 r. udowodnili wymagany okres takiej pracy (co najmniej 15 lat) oraz spełnili pozostałe warunki przewidziane w art. 4 ustawy pomostowej wymagane do uzyskania zaznaczyć, że prawo do emerytury pomostowej na ogólnych zasadach mogą również nabyć żołnierze zawodowi oraz funkcjonariusze tzw. służb mundurowych ( Policji, Urzędu Ochrony Państwa, Straży Granicznej, Służby Więziennej), którzy nie spełniają warunków do nabycia prawa lub utracili prawo do emerytury określonej w przepisach o zaopatrzeniu emerytalnym tych osób. Przy ustalaniu prawa do emerytury pomostowej dla żołnierzy i funkcjonariuszy okresy służby traktuje się na równi z okresami pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze. Podlegają one sumowaniu przy ustalaniu wymaganego stażu pracy G. 15 czerwca 2013 r. ukończy 60 lat. Udowodnił 26 lat składkowych i 2 lata nieskładkowe. Od 1992 r. jest nieprzerwanie zatrudniony w PKP jako dyżurny ruchu, tj. przy pracy w szczególnych warunkach wymienionej w załączniku nr 1 do ustawy pomostowej. W związku z tym, że wykonywał tę pracę przez co najmniej 15 lat, a także przed 1 stycznia 1999 r. i po 31 grudnia 2008 r., po ukończeniu 60 lat i rozwiązaniu stosunku pracy będzie mógł ubiegać się o przyznanie emerytury K. udowodniła dotychczas 18 lat składkowych i 3 lata nieskładkowe. Przez 17 lat pracowała jako nauczycielka w młodzieżowym ośrodku wychowawczym, a zatem przy pracy o szczególnym charakterze wymienionej w załączniku nr 2 do ustawy pomostowej. Po jej zakończeniu w grudniu 2006 r. nie była już zatrudniona przy żadnej pracy wymienionej w nowych wykazach. Tym samym nie spełniła wymogu wykonywania zatrudnienia w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze po 31 grudnia 2008 r. Ponieważ na 1 stycznia 2009 r. udowodniła wymagany okres takiego zatrudnienia (15 lat), po ukończeniu 55 lat i rozwiązaniu stosunku pracy będzie mogła nabyć prawo do emerytury J. (urodzony w sierpniu 1953 r.) po ukończeniu 60 lat w sierpniu 2013 r. zamierza ubiegać się o przyznanie emerytury pomostowej. Ubezpieczony na początku swojej kariery zawodowej pełnił przez 9 lat służbę w Straży Granicznej. Po odejściu ze służby przez 8 lat był zatrudniony jako kontroler ruchu lotniczego (tj. przy pracy o szczególnym charakterze wymienionej w pkt 2 załącznika nr 2 do ustawy). Ustalając prawo do emerytury pomostowej, ZUS zsumuje ubezpieczonemu okresy służby w Straży Granicznej oraz w lotnictwie. Dzięki temu zdoła on udowodnić 15-letni staż pracy szczególnej wymagany do przyznania emerytury pomostowej na ogólnych również: Forum Kadry - ZUS i PłacePomostówka na szczególnych zasadachUstawa pomostowa przewiduje również (w art. 5-10 ustawy) możliwość uzyskania emerytury pomostowej na tzw. szczególnych zasadach, po ukończeniu niższego wieku emerytalnego niż 55 lat dla kobiet i 60 lat dla mężczyzn. Taka emerytura przysługuje pracownikom wykonującym prace w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze wymienione w określonych punktach załącznika nr 1 lub 2 do ustawy pomostowej. Aby uzyskać to świadczenie, muszą oni przede wszystkim spełnić określone warunki przewidziane do uzyskania emerytury pomostowej na ogólnych zasadach, okres składkowy i nieskładkowy wynoszący co najmniej 20 lat dla kobiet i 25 lat dla mężczyzn,przed 1 stycznia 1999 r. wykonywać (co najmniej przez jeden dzień) prace w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze wymienione w nowych wykazach bądź prace w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wymienione w starych wykazach,po 31 grudnia 2008 r. wykonywać (co najmniej przez jeden dzień) pracę w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze wymienioną w nowych wykazach,rozwiązać stosunek uzyskania emerytury pomostowej na szczególnych zasadach jest również ukończenie obniżonego wieku emerytalnego. Wiek ten wynosi 50 lat dla kobiet i 60 lat dla mężczyzn (np. w przypadku maszynistów pojazdów trakcyjnych, pracowników lotnictwa, czy ratowników górskich) albo 55 lat zarówno dla kobiet, jak i dla mężczyzn (np. w przypadku pracowników portów morskich). Ponadto, aby uzyskać emeryturę pomostową na szczególnych zasadach, trzeba udowodnić wymagany okres pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze wymienionej w określonych punktach załącznika nr 1 lub nr 2 do ustawy pomostowej. Okres ten wynosi na ogół 15 lat, choć dla niektórych grup zawodowych (np. pracowników ratownictwa górskiego) przewidziany jest krótszy, tj. 10-letni odniesieniu do niektórych grup pracowników przepisy przewidują również dodatkowy warunek uzyskania orzeczenia o niezdolności do wykonywania pracy w danym warunki nabycia prawa do emerytury pomostowej na szczególnych zasadach, w zależności od rodzaju wykonywanej pracy, przedstawia tabela na „Warunki wymagane do uzyskania emerytury pomostowej na szczególnych zasadach w zależności od rodzaju wykonywanej pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze”.Podobnie jak ma to miejsce w przypadku emerytury pomostowej przyznawanej na ogólnych zasadach, pomostówka na szczególnych zasadach może być przyznana również tym osobom, które po 31 grudnia 2008 r. nie wykonywały pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze wymienionej w nowych wykazach prac. Muszą one jednak posiadać na 1 stycznia 2009 r. wymagany okres takiej pracy oraz spełnić pozostałe warunki wymagane do przyznania tego zaznaczyć, że pracownicy, którzy mają możliwość nabycia prawa do emerytury pomostowej na szczególnych zasadach (po ukończeniu wieku emerytalnego niższego niż 55 lat dla kobiet i 60 lat dla mężczyzn), jeśli nie spełnią jednego z warunków wymaganych do przyznania tego świadczenia (np. nie uzyskają orzeczenia stwierdzającego niezdolność do wykonywania określonej pracy), mają możliwość przejścia na emeryturę pomostową przyznawaną na ogólnych zasadach (a zatem z tytułu ukończenia wieku emerytalnego wynoszącego 55 lat dla kobiet i 60 lat dla mężczyzn).PrzykładJan G. (urodzony w czerwcu 1958 r.) udowodnił ogółem 27 lat składkowych i nieskładkowych. W latach 1995–2011 pracował w hutnictwie przy obsłudze pieców odlewniczych (tj. przy pracy w szczególnych warunkach wymienionej w pkt 6 załącznika nr 1 do ustawy pomostowej). Z pracy tej musiał zrezygnować ze względu na swój stan zdrowia i wydanie przez lekarza medycyny pracy orzeczenia o niezdolności do wykonywania prac w szczególnych warunkach w hutnictwie. Następnie nie podjął żadnego zatrudnienia. Jan G. po ukończeniu 55 lat w czerwcu 2013 r. spełni zatem ostatni z warunków wymaganych do przyznania emerytury pomostowej na szczególnych zasadach. Jeśli zgłosi wniosek o to świadczenie, ZUS wyda w tej sprawie pozytywną K. (urodzony w marcu 1956 r.) udowodnił 26–letni staż ubezpieczeniowy. Przez 10 lat (w latach 1994–2003) był zatrudniony w PKP jako kierownik pociągu. Od 1 stycznia 2004 r. wykonuje zatrudnienie jako starszy specjalista w biurze Polskich Linii Kolejowych, gdyż lekarz medycyny pracy orzekł, że jest on niezdolny do wykonywania dotychczasowej pracy. Mimo że po 31 grudnia 2008 r. ubezpieczony nie pracował w szczególnych warunkach przy pracach wymienionych w nowych wykazach, po rozwiązaniu stosunku pracy może ubiegać się o przyznanie emerytury pomostowej na szczególnych zasadach. Na 1 stycznia 2009 r. udowodnił bowiem wymagany do przyznania pomostówki 10-letni staż pracy w charakterze maszynisty pojazdu trakcyjnego i spełnił pozostałe warunki wymagane do przyznania tego świadczenia.\PrzykładAndrzej D. udowodnił 27 lat składkowych i nieskładkowych, w tym 9-letni okres zatrudnienia w szczególnych warunkach jako pilot samolotu w latach 1993–2011. W lutym 2013 r. ukończył 55 lat. Komisja lotniczo-lekarska nie wydała jednak orzeczenia o niezdolności do wykonywania pracy pilota. W związku z tym ZUS nie mógł przyznać mu emerytury pomostowej na szczególnych zasadach. Ubezpieczony będzie mógł jednak nabyć prawo do tego świadczenia po ukończeniu 60 lat (na podstawie art. 4 ustawy pomostowej).Warunki wymagane do uzyskania emerytury pomostowej na szczególnych zasadach w zależności od rodzaju wykonywanej pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze Rodzaj pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze Warunki wymagane do uzyskania emerytury pomostowej 1 2 Prace w powietrzu wykonywane na statkach powietrznych przez personel pokładowy oraz prace pilotów statków powietrznych (pilot, instruktor). ● osiągnięcie wieku wynoszącego co najmniej 50 lat dla kobiet i co najmniej 55 lat dla mężczyzn, ● udowodnienie zatrudnienia w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze przy pracach na statkach powietrznych przez co najmniej 15 lat, ● uzyskanie orzeczenia o niezdolności do wykonywania zatrudnienia w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze w rozumieniu art. 105–107 ustawy z 3 lipca 2002 r. – Prawo lotnicze. Prace w morskich portach handlowych oraz przedsiębiorstwach pomocniczych działających na rzecz tych portów, zwanych portami morskimi (tj. prace fizyczne ciężkie bezpośrednio przy przeładunku w ładowniach statku oraz prace operatorów żurawi wieżowych, do obsługi których są wymagane uprawnienia kategorii IŻ lub równorzędne oraz dźwignic portowych lub stoczniowych). ● osiągnięcie wieku wynoszącego co najmniej 55 lat, ● udowodnienie okresu pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze w portach morskich przez co najmniej 15 lat. 1. Prace bezpośrednio przy zalewaniu form odlewniczych, transportowaniu naczyń odlewniczych z płynnym, rozgrzanym materiałem (żeliwo, staliwo, metale nieżelazne i ich stopy) 2. Prace bezpośrednio przy ręcznej obróbce wykańczającej odlewy: usuwanie elementów układu wlewowego, ścinanie, szlifowanie powierzchni odlewów oraz ich malowanie na gorąco 3. Prace bezpośrednio przy obsłudze wielkich pieców oraz pieców stalowniczych lub odlewniczych 4. Prace murarskie bezpośrednio w piecach hutniczych, odlewniczych, bateriach koksowniczych oraz w piecach do produkcji materiałów ceramicznych 5. Prace bezpośrednio przy ręcznym zestawianiu surowców lub ręcznym formowaniu wyrobów szklanych w hutnictwie szkła 6. Prace bezpośrednio przy kuciu ręcznym w kuźniach 7. Prace bezpośrednio przy obsłudze agregatów i urządzeń do produkcji metali nieżelaznych 8. Prace bezpośrednio przy obsłudze ciągów walcowniczych: przygotowanie, dozorowanie pracy walców lub samotoków, ingerencja przy wypadaniu i zaklinowaniu materiałów 9. Prace przy obsłudze dźwignic bezpośrednio przy wytapianiu surówki, stopów żelaza lub metali nieżelaznych. ● osiągnięcie wieku wynoszącego co najmniej 55 lat, ● udowodnienie okresu zatrudnienia w szczególnych warunkach w hutnictwie wynoszącego co najmniej 15 lat, ● uzyskanie orzeczenia lekarza medycyny pracy o niezdolności do wykonywania prac w szczególnych warunkach wymienionych w kolumnie sąsiedniej. 1. Prace nurka lub kesoniarza, prace w komorach hiperbarycznych 2. Prace rybaków morskich 3. Prace bezpośrednio przy przetwórstwie materiałów zawierających azbest lub prace rozbiórkowe związane z ich usuwaniem. ● osiągnięcie wieku wynoszącego co najmniej 50 lat dla kobiet i co najmniej 55 lat dla mężczyzn, ● udowodnienie okresu zatrudnienia w szczególnych warunkach (przy pracach wymienionych obok), wynoszącego co najmniej 10 lat Prace maszynistów pojazdów trakcyjnych (maszynista pojazdów trakcyjnych, maszynista instruktor, maszynista zakładowy, maszynista wieloczynnościowych i ciężkich maszyn do kolejowych robót budowlanych i kolejowej sieci trakcyjnej, kierowca lokomotywy spalinowej o mocy do 300 KM, pomocnik maszynisty pojazdów trakcyjnych) i kierowników pociągów. ● osiągnięcie wieku wynoszącego co najmniej 50 lat dla kobiet i co najmniej 55 lat dla mężczyzn, ● udowodnienie okresu zatrudnienia jako maszynista pojazdów trakcyjnych (przy pracach wymienionych obok) wynoszącego co najmniej 15 lat, ● uzyskanie orzeczenia lekarza medycyny pracy o niezdolności do wykonywania prac jako maszynista pojazdów trakcyjnych. Prace w charakterze członka zawodowych ekip ratownictwa górskiego. ● osiągnięcie wieku wynoszącego co najmniej 50 lat dla kobiet i co najmniej 55 lat dla mężczyzn, ● udowodnienie okresu pracy jako członek zawodowych ekip ratownictwa górskiego, wynoszącego co najmniej 10 lat. Emerytura pomostowa dla górników Odrębna możliwość uzyskania emerytury pomostowej została przewidziana dla osób, które przez odpowiednio długi okres wykonywały prace górnicze, o których mowa w art. 50c ust. 1 ustawy z 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z FUS (tzw. ustawy emerytalnej). Chodzi o prace: pod ziemią w kopalniach węgla, rud i kruszców, surowców ogniotrwałych, glin szlachetnych, kaolinów, magnezytów, gipsu, anhydrytu, soli kamiennej i potasowej, fosforytów oraz barytu, pod ziemią przy głębieniu szybów w przedsiębiorstwach budowy kopalń oraz pod ziemią w przedsiębiorstwach i innych podmiotach wykonujących dla tych kopalń roboty górnicze lub przy budowie szybów, pod ziemią w przedsiębiorstwach montażowych, przedsiębiorstwach maszyn górniczych, zakładach naprawczych i innych podmiotach wykonujących dla kopalń określone roboty budowlano-montażowe, roboty przy naprawie maszyn i wdrażaniu nowych urządzeń, na odkrywce w kopalniach siarki i węgla brunatnego, pod ziemią na stanowiskach dozoru ruchu oraz kierownictwa ruchu kopalń, przedsiębiorstw i innych podmiotów. Zobacz również: Czy można pracować i pobierać emeryturę pomostową Górnicy mogą nabyć prawo do emerytury pomostowej, jeśli wymienione prace wykonywali co najmniej przez 15 lat oraz osiągnęli wiek emerytalny wynoszący 55 lat (kobieta) i 60 lat (mężczyzna). Ponadto, aby uzyskać prawo do emerytury pomostowej, muszą również spełnić pozostałe warunki wymagane do przyznania tego świadczenia na ogólnych zasadach, tj.: udowodnić okres składkowy i nieskładkowy wynoszący co najmniej 20 lat dla kobiet i 25 lat dla mężczyzn, przed 1 stycznia 1999 r. wykonywać (przynajmniej przez 1 dzień) prace w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze wymienione w starych lub w nowych wykazach, po 31 grudnia 2008 r. wykonywać (przynajmniej przez 1 dzień) prace górnicze, o których mowa w art. 50c ust. 1 ustawy emerytalnej lub jakąkolwiek inną pracę w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze wymienioną w nowych wykazach, rozwiązać stosunek pracy. Prawo do emerytury pomostowej mogą również nabyć osoby, które nie spełniają przedostatniego z wymienionych warunków, jeżeli na 1 stycznia 2009 r. posiadały co najmniej 15-letni okres wykonywania prac górniczych, o których mowa w art. 50c ust. 1 ustawy emerytalnej oraz spełniły pozostałe warunki wymagane do przyznania emerytury pomostowej na ogólnych zasadach. Przykład Adam G. udowodnił 26 lat składkowych oraz 2 lata nieskładkowe. W maju 2013 r. ukończy 60 lat. Od 1 stycznia 2007 r. jest zatrudniony jako pracownik ochrony. Wcześniej wykonywał (przez ponad 15 lat) pracę górniczą pod ziemią w kopalni węgla kamiennego. Mimo że ubezpieczony nie wykonywał pracy szczególnej po 31 grudnia 2008 r., jeżeli rozwiąże stosunek pracy, będzie mógł nabyć prawo do emerytury pomostowej. Na 1 stycznia 2009 r. posiadał bowiem wymagany 15-letni okres pracy górniczej oraz spełnił pozostałe warunki wymagane do przyznania tego świadczenia. Ustalanie okresu pracy szczególnej Uzyskanie emerytury pomostowej w każdym przypadku uzależnione jest od udowodnienia wymaganego okresu pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze. Ustalając ten staż ZUS stosuje pewne ogólne zasady jednakowe dla każdej emerytury pomostowej. Przy ustalaniu tego stażu uwzględnia wyłącznie okresy wykonywania pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze w ramach stosunku pracy. Nie są wliczane, podobnie jak w przypadku wcześniejszych emerytur przyznawanych za pracę wymienioną w starych wykazach, okresy pracy szczególnej wykonywanej np. w ramach działalności gospodarczej czy umowy zlecenia. Przepisy wymagają również, aby zatrudnienie w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze było wykonywane w pełnym wymiarze czasu pracy. Nie są zatem zaliczane okresy, w których pracownik był zatrudniony np. na 1/2 lub 1/4 etatu. Ustalając wymagany staż pracy szczególnej ZUS nie uwzględnia również okresów niewykonywania tej pracy, za które pracownik otrzymał wynagrodzenie lub świadczenia z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa. Nie są również zaliczane okresy urlopu wychowawczego, urlopu bezpłatnego oraz służby wojskowej, a w przypadku nauczycieli – dodatkowo okresy urlopu dla poratowania zdrowia, przebywania na urlopie na dalsze kształcenie się, czy pozostawania w stanie nieczynnym. Do okresu pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze wliczane są natomiast okresy urlopu wypoczynkowego. Zobacz również serwis: Składki na ubezpieczenie społecznePrzykład Bogdan D. przez 18 lat był zatrudniony jako kierowca autobusu, tj. przy pracy o szczególnym charakterze wymienionej w pkt 8 załącznika nr 2 do ustawy pomostowej. Przez 14 lat pracował na tym stanowisku w pełnym wymiarze czasu pracy, 3 lata na 3/4 etatu, a rok na 1/2 etatu. Ponadto przez 2 lata Bogdan D. był zatrudniony na tym samym stanowisku w ramach umowy zlecenia. Pracę w PKS zakończył w grudniu 2010 r. W sierpniu br. osiągnie wiek uprawniający do uzyskania emerytury pomostowej na ogólnych zasadach (60 lat) i chciałby wówczas wystąpić z wnioskiem o przyznanie tego świadczenia. Jeśli tak zrobi, ZUS wyda decyzję odmowną. Przy ustalaniu wymaganego 15-letniego okresu pracy o szczególnym charakterze uwzględni bowiem wyłącznie 14 lat wykonywania tej pracy w pełnym wymiarze czasu pracy. Przykład Hanna J. przez 18 lat wykonywała w pełnym wymiarze czasu pracy pracę o szczególnym charakterze jako wychowawca w zakładzie poprawczym. W tym czasie łącznie przez 6 miesięcy przebywała na zwolnieniach lekarskich pobierając wynagrodzenie za czas niezdolności do pracy oraz zasiłek chorobowy. Ponadto przez rok pobierała świadczenie rehabilitacyjne, a przez pół roku przebywała na urlopie dla poratowania zdrowia. Korzystała również z 2-letniego urlopu wychowawczego. W październiku br., po ukończeniu 55 lat i rozwiązaniu stosunku pracy zamierza ubiegać się o przyznanie emerytury pomostowej. Ustalając wymagany 15-letni okres zatrudnienia o szczególnym charakterze ZUS wyłączy okresy pobierania świadczeń chorobowych, urlopu dla poratowania zdrowia oraz urlopu wychowawczego. W związku z tym staż pracy o szczególnym charakterze wyniesie w przypadku Hanny J. 14 lat. Tym samym, aby nabyć prawo do emerytury pomostowej, musi ona przynajmniej jeszcze przez rok wykonywać pracę szczególną. Sumowanie różnych rodzajów pracy Ustalając wymagany staż pracy w szczególnych warunkach i o szczególnym charakterze ZUS może sumować okresy wykonywania różnych rodzajów takiej pracy. Zasady tego sumowania różnią się jednak w zależności od tego, czy chodzi o pomostówkę przyznawaną na ogólnych czy na szczególnych zasadach. Przy ustalaniu co najmniej 15-letniego okresu pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze wymaganego do przyznania emerytury pomostowej na ogólnych zasadach ZUS zalicza okresy wykonywania tej pracy zarówno po 31 grudnia 2008 r., jak i przed 1 stycznia 2009 r. Mogą być w tym przypadku doliczone również okresy zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wymienione w starych wykazach, jeżeli przypadają one przed wejściem w życie ustawy pomostowej, tj. przed 1 stycznia 2009 r. Doliczając prace wymienione w wykazie A ZUS może również wliczyć okresy zatrudnienia na kolei i pracy górniczej w rozumieniu ustawy emerytalnej, jeżeli zostały przebyte do końca 2008 r., a także okresy służby w Policji, UOP, BOR, Służbie Więziennej. W dużo bardziej rygorystyczny sposób ustalany jest staż pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze wymagany do przyznania emerytury pomostowej na szczególnych zasadach. W tym przypadku możliwe jest uwzględnienie jedynie okresów wykonywania takiej pracy, która została wymieniona w odpowiednim przepisie na podstawie którego emerytura jest przyznawana (a konkretnie w określonym punkcie jednego z nowych wykazów prac). ZUS nie uwzględni zatem w tym przypadku nawet okresów pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze wymienionych w innych punktach nowych wykazów. Nie ma też możliwości doliczenia okresów zatrudnienia przy pracach wymienionych w starych wykazach prac, jak również okresów służby i zatrudnienia na kolei. Przykład Krzysztof R. udowodnił łącznie 25 lat składkowych oraz 2 lata nieskładkowe. Niedługo po ukończeniu szkoły zawodowej (w styczniu 1995 r.) podjął służbę w Policji, ale został z niej zwolniony po 2 latach. Następnie był zatrudniony przez 4 lata w szczególnych warunkach w transporcie jako kierowca samochodu ciężarowego (tj. przy pracy wymienionej w wykazie A, dział VIII rozporządzenia w sprawie wieku emerytalnego). Od 1 stycznia 2001 r. wykonuje pracę o szczególnym charakterze wymienioną w pkt 9 załącznika nr 2 do ustawy pomostowej (prace kierowców pojazdów uprzywilejowanych). W czerwcu br. ubezpieczony ukończy 60 lat. Po rozwiązaniu stosunku pracy zamierza zgłosić wniosek o przyznanie emerytury pomostowej. Ustalając 15-letni staż pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze wymagany do przyznania emerytury pomostowej ZUS zaliczy wszystkie wymienione okresy pracy szczególnej. Dzięki temu ubezpieczony spełni warunek wykonywania jej przez co najmniej 15 lat. Przykład Anna G. nieprzerwanie od 1 stycznia 1997 r. jest zatrudniona w szczególnych warunkach w przemyśle lekkim przy pracach wymienionych w wykazie A rozporządzenia Rady Ministrów w sprawie wieku emerytalnego. Prace te nie zostały jednak wymienione w załącznikach do ustawy o emeryturach pomostowych. W lipcu 2013 r. ubezpieczona zamierza wystąpić z wnioskiem o przyznanie emerytury pomostowej. Ustalając 15-letni okres pracy w szczególnych warunkach ZUS zaliczy ubezpieczonej jedynie 12 lat wykonywania pracy w przemyśle lekkim przed 1 stycznia 2009 r. W związku z tym ubezpieczona nie spełni warunku posiadania 15 lat pracy w szczególnych warunkach wymaganego do przyznania emerytury pomostowej. Przykład Zenon K. udowodnił 25 lat składkowych oraz 3 lata nieskładkowe. Przez pierwsze 12 lat swojej kariery zawodowej pracował w budownictwie przy produkcji cementu (tj. przy pracy wymienionej w dziale V wykazu A stanowiącego załącznik do rozporządzenia w sprawie wieku emerytalnego). Od 1 stycznia 1998 r. do 31 grudnia 2012 r. pracował w hutnictwie, wykonując najpierw (przez rok) prace w szczególnych warunkach wymienione w pkt 15 załącznika nr 1 do ustawy pomostowej, następnie (przez 6 lat) prace w szczególnych warunkach wymienione w pkt 7 tego załącznika, a później (przez 8 lat) prace wymienione w pkt 5 załącznika nr 1 do ustawy pomostowej. Z tej ostatniej pracy musiał odejść ze względu na wydanie przez lekarza medycyny pracy orzeczenia stwierdzającego, że jest on niezdolny do wykonywania takiej pracy. W czerwcu br. Zenon K. ukończy 55 lat i zamierza zgłosić wniosek o przyznanie emerytury pomostowej na szczególnych zasadach. Jeśli tak zrobi, ZUS wyda w tej sprawie decyzję odmowną. Ustalając wymagany 15-letni staż pracy w szczególnych warunkach uwzględnione bowiem zostaną wyłącznie okresy pracy w hutnictwie wymienione w pkt 5 i 7 załącznika nr 1 do ustawy pomostowej (łącznie 14 lat). Nie będzie natomiast możliwe zaliczenie rocznego okresu zatrudnienia w szczególnych warunkach w hutnictwie przy pracy wymienionej w punkcie 15 załącznika nr 1, a także 12 lat pracy szczególnej w budownictwie wymienionej w starych wykazach prac. Okresy wliczane do stażu ubezpieczeniowego Uzyskanie emerytury pomostowej (zarówno przyznawanej na ogólnych, jak i na szczególnych zasadach, a także z tytułu wykonywania pracy górniczej) uzależnione jest również od udowodnienia łącznego okresu składkowego i nieskładkowego wynoszącego co najmniej 20 lat dla kobiet i 25 lat dla mężczyzn. Przy ustalaniu, czy został spełniony ten warunek, ZUS uwzględnia okresy składkowe wymienione w art. 6 ustawy emerytalnej (np. okresy zatrudnienia, prowadzenia działalności gospodarczej, wykonywania umowy zlecenia) oraz okresy nieskładkowe wskazane w art. 7 tej ustawy (np. okresy pobierania świadczeń chorobowych, opieki nad dzieckiem, odbywania studiów wyższych). Nie są natomiast uwzględniane tzw. okresy rolne wymienione w art. 10 ustawy emerytalnej. Ustalając wymagany staż ubezpieczeniowy ZUS stosuje ogólną zasadę, zgodnie z którą okresy nieskładkowe mogą być uwzględnione jedynie w wymiarze nieprzekraczającym 1/3 udowodnionych okresów składkowych. Przykład Marek G. przepracował 18 lat w szczególnych warunkach przy pracach wymienionych w załączniku nr 1 do ustawy pomostowej. Oprócz tego udowodnił 9 lat nieskładkowych oraz 4 lata opłacania składek na ubezpieczenie społeczne rolników. Niedługo zamierza zgłosić wniosek o przyznanie emerytury pomostowej. Ustalając wymagany w przypadku mężczyzn co najmniej 25-letni staż ubezpieczeniowy ZUS uwzględni ubezpieczonemu, obok 18 lat składkowych, jedynie 6 lat nieskładkowych (1/3 z 18 lat). Nie będzie natomiast możliwe zaliczenie okresu opłacania składek na ubezpieczenie społeczne rolników. Oznacza to, że wnioskodawca będzie miał jedynie 24-letni staż ubezpieczeniowy, co nie pozwoli na przyznanie mu przez ZUS emerytury pomostowej. Ustalenie wysokości emerytury pomostowej W odróżnieniu od wcześniejszych emerytur przysługujących z tytułu zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (obliczanych według tzw. dotychczasowych zasad), emerytura pomostowa obliczana jest w kapitałowy sposób, właściwy dla nowych emerytur. Emerytura pomostowa stanowi wynik podzielenia podstawy obliczenia emerytury (tj. zgromadzonych na koncie w ZUS składek emerytalnych z uwzględnieniem ich waloryzacji oraz zwaloryzowanego kapitału początkowego) przez średnie dalsze trwanie życia dla osób w wieku 60 lat (bez względu na to, w jakim faktycznie wieku znajduje się osoba wnioskująca o emeryturę pomostową). Tablicę średniego dalszego trwania życia ogłasza corocznie Prezes Głównego Urzędu Statystycznego w Monitorze Polskim, w formie komunikatu. Tablica ta stanowi podstawę do obliczenia emerytur ustalanych na podstawie wniosków zgłoszonych od 1 kwietnia do 31 marca następnego roku kalendarzowego. Zgodnie z tablicą obowiązującą od 1 kwietnia 2013 r. średnie dalsze trwanie życia dla osób w wieku 60 lat wynosi 255,2 miesiąca. W przypadku pracownika przechodzącego na emeryturę pomostową, który jest członkiem OFE, przy ustalaniu podstawy obliczenia emerytury składki na ubezpieczenie emerytalne, zewidencjonowane na jego koncie w ZUS, zwiększane są przez pomnożenie wskaźnikiem korygującym 19,52 : 12,22. Przykładowo, zwiększenie składek emerytalnych za miesiąc, w którym wysokość składki zewidencjonowanej na koncie ubezpieczonego wyniosła 550 zł będzie wyglądało następująco: 550 zł x 19,52 = 10 736 zł : 12,22 = 878,56 zł. Obliczona w powyższy sposób kwota emerytury pomostowej nie może być niższa niż gwarantowana w ustawie emerytalnej kwota najniższej emerytury (od 1 marca 2013 r. – 831,15 zł). Przykład Henryk K., niebędący członkiem OFE, po ukończeniu 60 lat w marcu 2013 r. wystąpił z wnioskiem o przyznanie emerytury pomostowej. Wysokość składek na ubezpieczenie emerytalne z uwzględnieniem ich waloryzacji wyniosła 76 250 zł, a kwota zwaloryzowanego kapitału początkowego 340 230 zł. ZUS ustalił wysokość emerytury pomostowej w następujący sposób: Epom = 76 250 zł + 340 230 zł = 1634,54 zł 254,8 Warunki pobierania świadczenia Emerytura pomostowa nie ma charakteru dożywotniego. Przysługuje najpóźniej do czasu ukończenia powszechnego wieku emerytalnego. Prawo do tego świadczenia może również ustać wcześniej, w razie nabycia uprawnień do wcześniejszej emerytury. Osoba uprawniona do emerytury pomostowej, która zamierza pobierać to świadczenie, nie może wykonywać po jego przyznaniu pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze. Wykonywanie takiej pracy skutkuje zawsze zawieszeniem prawa do tego świadczenia. Świadczeniobiorca może natomiast uzyskiwać przychód z tytułu zatrudnienia niebędącego pracą szczególną. Jeśli jednak jest to działalność podlegająca obowiązkowi ubezpieczeń społecznych, przychód ten nie może przekroczyć określonych progów zarobkowych. Wypłata świadczenia w pełnej wysokości możliwa jest w przypadku, gdy zarobki świadczeniobiorcy nie przekraczają 70% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia (od 1 marca do 30 czerwca 2013 r. - 2583,30 zł). Jeśli są wyższe od tego limitu, ale nie przekraczają wyższego progu zarobkowego równego 130% przeciętnego wynagrodzenia (od 1 marca do 30 czerwca 2013 r. - 4797,40 zł), emerytura pomostowa jest zmniejszana o kwotę przekroczenia niższego progu zarobkowego, nie więcej jednak niż o maksymalną kwotę zmniejszenia (od 1 marca 2013 r. do 28 lutego 2014 r. – 549,12 zł). Jeżeli natomiast przychód osoby uprawnionej przekracza ten wyższy limit, emerytura pomostowa podlega zawieszeniu. Osoba uprawniona do emerytury pomostowej zobowiązana jest powiadomić ZUS o podjęciu pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, a także o zatrudnieniu przy innej pracy. W tym drugim przypadku powinna podać, czy uzyskiwany przychód skutkuje zmniejszeniem lub zawieszeniem świadczenia. Po zakończeniu roku kalendarzowego musi z kolei powiadomić ZUS o wysokości zarobków uzyskanych w całym poprzednim roku kalendarzowym. Przykład Anna P. od marca 2012 r. jest uprawniona do emerytury pomostowej. W styczniu 2013 r. ponownie podjęła pracę o szczególnym charakterze (jako nauczyciel w młodzieżowym ośrodku socjoterapii). Uzyskuje z tego tytułu przychód w wysokości nieprzekraczającej 70% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia. Fakt podjęcia pracy wymienionej w załącznikach do ustawy pomostowej spowodował, że ZUS zawiesił prawo Anny P. do pobieranego dotychczas świadczenia. Przykład Grzegorz K. od grudnia 2012 r. ma ustalone prawo do emerytury pomostowej. W lutym br. podjął ponownie zatrudnienie w ramach umowy zlecenia. Uzyskuje z tego tytułu przychód w miesięcznej wysokości 3650 zł brutto. Przed rozpoczęciem tej pracy powiadomił ZUS o zamiarze uzyskiwania przychodu w wysokości skutkującej zmniejszeniem świadczenia. Na tej podstawie ZUS wypłaca mu emeryturę pomostową w wysokości pomniejszonej o maksymalną kwotę zmniejszenia, tj. o 549,12 prawna: art. 3–17, art. 49 ustawy z 19 grudnia 2008 r. o emeryturach pomostowych ( Nr 237 poz. 1656; z 2012 r. poz. 1656) art. 5–7, art. 26 ust. 3–5, art. 50c ust. 1, art. 104 ustawy z 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych ( z 2009 r. Nr 153, poz. 1227; ost. zm. z 2013 r. poz. 240)rozporządzenie Rady Ministrów z 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze ( Nr 8, poz. 43; ost. zm. z 1998 r. Nr 162, poz. 1118) komunikat Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego z 23 marca 2012 r. w sprawie tablicy średniego dalszego trwania życia kobiet i mężczyzn ( z 2012 r. poz. 182) komunikat Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego z 26 marca 2013 r. w sprawie tablicy średniego dalszego trwania życia kobiet i mężczyzn ( z 2013 r. poz. 193)Rozporządzenie zawiera ponadto przepisy określające tryb postępowania ze świadectwami pracy sporządzonymi w okresie po wejściu w życie nowelizacji Kodeksu pracy dotyczącej danych osobowych, ale przed zmianą treści świadectwa pracy (od 4.5.2019 r. do 28.6.2019 r.), które zawierają informację o imionach rodziców pracownika. W takich przypadkach przez 1 miesiąc (do 29.7.2019 r
Pracę w szczególnych warunkach definiuje art. 32 ust. 1 Ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z FUS. Jest nią praca o znacznej szkodliwości dla zdrowia pracownika lub o znacznym stopniu uciążliwości, lub wymagająca wysokiej sprawności psychofizycznej ze względu na bezpieczeństwo własne, lub otoczenia. Praca w szczególnych warunkach powoduje szybsze zrealizowanie się ryzyka emerytalnego ze względu czynniki zewnętrzne, które w istotny sposób przyspieszają naturalny proces ubytku sił pracownika. Czy w związku z tym, pracownikom, którzy wykonują pracę w takich warunkach, przysługuje prawo do wcześniejszego skorzystania ze świadczeń emerytalnych? warunki należy spełnić, aby ubiegać się o wcześniejszą emeryturę z tytułu pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze?Wniosek o wcześniejszą emeryturę mogą złożyć osoby urodzone po 31 grudnia 1948 roku, a przed 1 stycznia 1969 roku, jeśli do 31 grudnia 2008 roku spełniły następujące warunki:osiągnęły wiek emerytalny,posiadają udokumentowane świadectwami pracy okresy składkowe wynoszące 20 lat dla kobiet i 25 lat dla mężczyzn,potrafią udowodnić wymagany okres pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze,nie są członkami OFE lub złożą wniosek o przekazanie zgromadzonych środków w OFE za pośrednictwem ZUS na rzecz budżetu państwa. Drugą grupą osób, które mogą ubiegać się o wcześniejszą emeryturę, są osoby urodzone po 31 grudnia 1948 roku, które osiągnęły obniżony wiek emerytalny i przed 1 stycznia 1999 roku spełniły następujące warunki:udowodniły okresy składkowe i nieskładkowe wynoszące co najmniej 20 lat dla kobiet i 25 lat dla mężczyzn,mają udokumentowany wymagany okres pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, bądź co najmniej 5 lat pracy górniczej wykonywanej stale i na pełen etat pod ziemią/na odkrywce w kopalniach siarki i węgla brunatnego oraz kopalniach otworowych siarki (w drugim przypadku wiek emerytalny wynoszący 60 lat dla kobiet i 65 lat dla mężczyzn obniża się o 6 miesięcy za każdy rok pracy górniczej wykonywanej stale i w pełnym wymiarze czasu pracy, jednak nie więcej niż o 15 lat – w celu ustalenia wieku emerytalnego uwzględnia się okresy pracy górniczej przebyte także po 31 grudnia 1998 roku),nie są członkami OFE lub złożą wniosek o przekazanie zgromadzonych środków w OFE za pośrednictwem ZUS na rzecz budżetu z warunków otrzymania wcześniejszej emerytury z tytułu pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze jest także złożenie wniosku o przekazanie środków zgromadzonych w OFE na rzecz budżetu państwa. Osoba wnioskująca nie może być członkiem może liczyć na wcześniejszą emeryturę?Na wcześniejszą emeryturę mogą przejść osoby, które mają:co najmniej 15 lat zatrudnienia na kolei – dla osób w wieku 55 lat (kobieta) i 60 lat (mężczyzna),co najmniej 15 lat pracy w szczególnych warunkach wymienionych w wykazie A Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze przy spełnieniu pozostałych warunków – dla osób w wieku 55 lat (kobieta) i 60 lat (mężczyzna),staż pracy wynoszący 10,15 lub 20 lat w zależności od wykonywanej pracy na stanowisku pracy wymienionym w wykazie B wyżej wspomnianego prace kwalifikują pracownika do skorzystania z tych uprawnień?W wykazie A, a więc w wykazie prac, których wykonywanie musi trwać co najmniej 15 lat dla kobiet w wieku 55 lat i dla mężczyzn w wieku 60 lat, znajdują się między innymi prace:w górnictwie i energetycew hutnictwie i przemyśle metalowymw chemii oraz w budownictwie i przemyśle materiałów budowlanychw leśnictwie, przemyśle drzewnym i papierniczymw przemyśle lekkimw transporcie i łącznościw gospodarce komunalnejw rolnictwie i przemyśle rolno-spożywczymw przemyśle poligraficznymw służbie zdrowia i opiece społecznejw zespołach formujących pracami wymienionymi w wykazie A wspomnianego Rozporządzenia także wykaz B wymienia prace, których wykonywanie przez 15 lat uprawnia do wcześniejszej emerytury. Są to między innymi prace:na statkach żeglugi powietrznej i w portach morskich – co najmniej 15 lat pracy oraz ukończenie wieku 55 lat dla kobiet i 60 lat dla mężczyzn,w hutnictwie – 15 lat pracy oraz ukończenie 55 lat dla kobiet i 60 lat dla mężczyzn,wykonywane bezpośrednio przy przetwórstwie azbestu, produkcji ołowiu i kadmu, krzemionki, a także prace nurków i rybaków morskich, ratowników w GOPR – co najmniej 10 lat oraz ukończenie 50 lat dla kobiet i 55 lat dla mężczyzn,wykonywane przez dziennikarzy pod warunkiem objęcia ich układem zbiorowym dziennikarzy – co najmniej 15 lat oraz ukończenie 55 lat dla kobiet i 60 lat dla mężczyzn,wykonywane w Najwyższej Izbie Kontroli pod warunkiem osiągnięcia wieku emerytalnego podczas zatrudnienia – 15 lat pracy oraz ukończenie 55 lat dla kobiety i 60 lat dla celu ustalenia uprawnień osoby w wieku 55 lat (kobieta) i 60 lat (mężczyzna) za pracowników zatrudnionych w szczególnym charakterze uważa się również:pracowników organów kontroli państwowej;pracowników organów administracji celnej;nauczycieli, wychowawców lub innych pracowników pedagogicznych wykonujących pracę nauczycielską wymienioną w art. 1 ustawy z dnia 26 stycznia 1982 roku – Karta Nauczyciela;żołnierzy zawodowych, funkcjonariuszy Policji, Urzędu Ochrony Państwa, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służby Kontrwywiadu Wojskowego, Służby Wywiadu Wojskowego, Centralnego Biura Antykorupcyjnego, Straży Granicznej, Biura Ochrony Rządu, Służby Celnej, Służby Więziennej i Państwowej Straży Pożarnej, jeżeli nie spełniają warunków lub utracili prawo do świadczeń określonych w przepisach o zaopatrzeniu emerytalnym tych osób;pracowników jednostek ochrony czy dana praca wykonywana przez pracownika to praca w szczególnych warunkach, leży w gestii pracodawcy, który powinien taką informację umieścić na świadectwie pracy lub świadectwie pracy w szczególnych praca musi być oczywiście zgodna z wykazami A i B zawartymi w Rozporządzeniu lub zgodna z resortowym wykazem stanowisk pracy w szczególnych warunkach wydanych między innymi przez właściwych ministrów. W razie nieuwzględnienia tej informacji na świadectwie pracy ZUS może odmówić zaliczenia okresów pracy jako wykonywanych w szczególnych warunkach. Pracownikowi pozostaje wtedy wystąpienie do sądu, który analizując warunki pracy na danym stanowisku, może wydać decyzję korzystną dla pracownika i uznać okres zatrudnienia jako pracę w warunkach szkodliwych. Taki wyrok wydał Sąd Najwyższy dnia 31 stycznia 2018 roku (sygn. akt III UZP 8/17) w sprawie kierowcy samochodu ciężarowego: praca w transporcie kierowcy samochodu ciężarowego o dopuszczalnym ciężarze całkowitym powyżej 3,5 tony, który ubocznie wykonywał czynności konwojenta, ładowacza lub spedytora w odniesieniu do przewożonych towarów jest pracą w szczególnych pamiętać, że aby praca mogła być uznana przez ZUS jako praca w szczególnych warunkach, musi być wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy oraz na podstawie umowy o pracę. Sporadyczne wykonywanie w ramach obowiązków pracowniczych prac wymienionych w Rozporządzeniu nie może być uznane za pracę w warunkach szkodliwych. Tak samo nie może być uznana praca na podstawie umowy zlecenia, o dzieło czy w ramach prowadzenia własnej działalności gospodarczej. Jak liczyć staż pracy w warunkach szkodliwych?Praca w szczególnych warunkach powinna zostać udokumentowana adnotacją w świadectwie pracy. Jednak do okresu zatrudnienia ZUS nie zaliczy okresów:niezdolności do pracy, za które zostało wypłacone wynagrodzenie, zasiłek chorobowy lub świadczenie rehabilitacyjne;za które pracownik otrzymał zasiłek opiekuńczy lub macierzyński;usprawiedliwionej nieobecności w pracy, za które w okresie od 15 listopada 1991 roku do 24 lipca 1992 roku wypłacono nauczycielowi – na podstawie Karty Nauczyciela – wynagrodzenie za czas usprawiedliwionej nieobecności w pracy, a w odniesieniu do wynagrodzenia wypłaconego nauczycielowi w czasie urlopu macierzyńskiego – za okres od 15 listopada 1991 roku do 31 lipca 1992 roku;urlopu dla poratowania zdrowia;urlopu szkoleniowego;przebywania na urlopie na dalsze kształcenie się;pozostawania w stanie nieczynnym;urlopu wychowawczego;urlopu bezpłatnego;służby w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze a rekompensata?Rekompensata taka dotyczy osób urodzonych po 31 grudnia 1948 roku, które przed 1 stycznia 2009 roku wykonywały pracę w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze przez co najmniej 15 lat stale i na pełen etat, ale nie nabyły z tego tytułu prawa do wcześniejszej emerytury. Dokumenty o przyznanie rekompensaty należy złożyć razem z wnioskiem o przyznanie emerytury z tytułu osiągnięcia powszechnego wieku emerytalnego – 60 lat dla kobiet i 65 lat dla mężczyzn – na 30 dni przed ukończeniem odpowiedniego dokumentu wcześniej skutkować będzie odmową przyznania rekompensaty. Pozytywne rozpatrzenie wniosku przez ZUS spowoduje ponowne przeliczenie emerytury i zwiększenie kwoty świadczenia, gdyż rekompensata jako dodatek zostanie wliczona do kapitału początkowego. Rekompensata może być także doliczona do renty rodzinnej po zmarłym, który był uprawniony do emerytury wraz z rekompensatą.Wykonywanie pracy w szczególnych warunkach, przez okres co najmniej 15 lat, jest jednym z wymogów uzyskania prawa do emerytury pomostowej. Definicję pracy w szczególnych warunkach określa art. 3 ust.1 i 2 Ustawy o emeryturach pomostowych. Praca w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze wiąże się przede wszystkim z uprawnieniem pracownika do obniżonego wieku emerytalnego oraz uprawnieniem do wzrostu emerytury lub renty inwalidzkiej. Szczególne uregulowania w tym zakresie znajdują się w rozporządzeniu Rady Ministrów w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub szczególnym charakterze (Dz. U. Nr 8, poz. 43 z późn. zm.). Do powyższego rozporządzenia zostały załączone wykazy stanowisk pracy, na które w szczególności powinni zwrócić uwagę w szczególnych warunkach - co determinuje szkodliwe warunki?W wykazie A wymieniono prace, w których szkodliwe warunki determinują siły natury np. prace pod ziemią, na wodzie, pod wodą, w powietrzu lub determinowane procesami technologicznymi. W wykazie B zawarto „prace o szczególnym charakterze wymagające szczególnej odpowiedzialności oraz szczególnej sprawności psychofizycznej, których możliwość należytego wykonywania w sposób niezagrażający bezpieczeństwu publicznemu, w tym zdrowiu lub życiu innych osób, zmniejsza się przed osiągnięciem wieku emerytalnego na skutek pogorszenia sprawności psychofizycznej, związanego z procesem starzenia się”.Dodatkowo pracodawcy zatrudniający pracowników wykonujących prace w szczególnych warunkach i prace o szczególnym charakterze powinni mieć na uwadze ustawę o emeryturach pomostowych (Dz. U. Nr 237, poz. 1656) wraz z rodzajami prac wymienionych w załączniku nr 1 i powyżej akty prawne są dla pracodawców o tyle istotne, iż nakładają na nich obowiązek umieszczania w świadectwie pracy informacji o pracy w szczególnych warunkach lub szczególnym charakterze, zgodnie z załączonymi wykazami prac. Warto zwrócić uwagę, że dla pracowników, którzy świadczyli pracę w szkodliwych warunkach do 31 grudnia 2008 r. stosujemy wykazy prac z wyżej powołanego rozporządzenia Rady Ministrów. Natomiast od 1 stycznia 2009 r. pracodawcy zobowiązani są zawrzeć informacje o wykonywanej pracy w szczególnych warunkach lub szczególnym charakterze, ale tylko w zakresie tych prac, które są wymienione w załącznikach nr 1 i 2 do ustawy o emeryturach pomostowych z dnia 19 grudnia 2008 o szczególnym charakterze świadczona po 2008 r. zostanie uwzględniona przez ZUS na podstawie danych wykazywanych w zgłoszeniach ZUS w szczególnych warunkach - ustawa pomostowaW tzw. ustawie pomostowej wspomnianej powyżej wskazano, że „prace w szczególnych warunkach to prace związane z czynnikami ryzyka, które z wiekiem mogą z dużym prawdopodobieństwem spowodować trwałe uszkodzenie zdrowia”. Te szczególne warunki pracy muszą dotyczyć środowiska pracy, na które oddziałują siły natury lub procesy technologiczne, które mimo zastosowania środków ochronnych osobistych, narzędzi, sprzętu znacznie wpływają na zdrowie i możliwości fizyczne pracownika. W konsekwencji długotrwała praca w takim środowisku wpływa na poziom możliwości pracownika, który zostaje ograniczony procesem starzenia jeszcze przed osiągnięciem wieku emerytalnego, a dalej zdecydowanie utrudnia jego pracę na dotychczasowym wymagają od pracownika prace o szczególnym charakterze? Natomiast „prace o szczególnym charakterze to prace wymagające szczególnej odpowiedzialności oraz szczególnej sprawności psychofizycznej, których możliwość należytego wykonywania w sposób niezagrażający bezpieczeństwu publicznemu, w tym zdrowiu lub życiu innych osób, zmniejsza się przed osiągnięciem wieku emerytalnego na skutek pogorszenia sprawności psychofizycznej, związanego z procesem starzenia się”. Wykaz prac o szczególnym charakterze określa załącznik nr 2 do tzw. ustawy w szczególnych warunkach, a praca w warunkach szkodliwych - różniceWarto uzupełnić te informacje orzeczeniem Sądu Najwyższego (sygn. akt III UK 31/15), w którym stwierdzono, że „pracami w szczególnych warunkach są prace o znacznej szkodliwości dla zdrowia oraz o znacznym stopniu uciążliwości, co oznacza, że oba te elementy (znaczna szkodliwość dla zdrowia i znaczny stopień uciążliwości) muszą występować równocześnie. Praca w warunkach szkodliwych nie jest zatem tożsama z pracą w szczególnych warunkach. Konieczne jest bowiem, aby praca ta była równocześnie pracą o znacznej uciążliwości, a takie zostały rodzajowo wymienione w załączniku do rozporządzenia z dnia 7 lutego 1983 r.”. Okresy pracy w szczególnych warunkach, a prawo do świadczenia emerytalnegoIstotnym warunkiem wymaganym do nabycia przez pracownika prawa do świadczenia emerytalnego (w obniżonym wieku) jest okres zatrudnienia w warunkach szkodliwych dla zdrowia. Kształtuje się on różnie w zależności do rodzaju stanowiska, na jakim wykonywana była praca w szczególnych warunkach i wynosi od 10 do 20 lat. W odniesieniu do stanowisk wymienionych w wykazie A, stanowiącym załącznik do rozporządzenia, okres ten wynosi co najmniej 15 pracy, o których mowa powyżej, stwierdza zakład pracy, na podstawie posiadanej dokumentacji, w świadectwie wykonywania prac w szczególnych warunkach, wystawionym według wzoru stanowiącego załącznik do przepisów wydanych na podstawie § 1 ust. 2 rozporządzenia z dnia 7 lutego 1983 r. lub w świadectwie pracy. Okresy zatrudnienia przy wykonywaniu prac w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze pracy (uzasadniającymi prawo do emerytury w obniżonym wieku) uwzględnia się w treści świadectwa pracy, pod warunkiem że praca była wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu obowiązującym na danym stanowisku „praca wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy” nie zostało wprawdzie zdefiniowane prawnie, lecz w powszechnie funkcjonującym jego rozumieniu uważa się, że chodzi tu o pracę należącą do podstawowych, określonych przez pracodawcę zadań pracownika, wykonywaną ciągle i na pełny etat. Zatem wykonywanie pracy w niepełnym wymiarze czasu pracy lub wykonywanie różnego rodzaju prac nie tylko tych wymienionych w rozporządzeniu, nie może stanowić podstawy do zaliczenia tego okresu do stażu pracy uprawniającego do emerytury z tytułu pracy w warunkach szkodliwych dla warto wskazać wyrok Sądu Najwyższego II UK 672/15, iż „wyjątkowy charakter prawa do emerytury w niższym wieku emerytalnym, możliwość zakwalifikowania pracy na danym stanowisku jako pracy wykonywanej w szczególnych warunkach u pracodawcy, którego podstawowa działalność nie należy do branży, do której przyporządkowane jest dane stanowisko pracy, jest dopuszczalna tylko wtedy, gdy wykonywanie tej pracy oznacza narażenie na tożsame szkodliwe czynniki właściwe branży przypisanej do stanowiska wymienionego w wykazie A rozporządzenia z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze”.Na marginesie warto dodać, że zgodnie z § 3 ww. rozporządzenia „za okres zatrudnienia wymagany do uzyskania emerytury, zwany dalej "wymaganym okresem zatrudnienia", uważa się okres wynoszący 20 lat dla kobiet i 25 lat dla mężczyzn, liczony łącznie z okresami równorzędnymi i zaliczanymi do okresów zatrudnienia”. Natomiast zgodnie § 4 tegoż rozporządzenia „pracownik, który wykonywał prace w szczególnych warunkach, wymienione w wykazie A, nabywa prawo do emerytury, jeżeli spełnia łącznie następujące warunki: osiągnął wiek emerytalny wynoszący: 55 lat dla kobiet i 60 lat dla mężczyzn, ma wymagany okres zatrudnienia, w tym co najmniej 15 lat pracy w szczególnych warunkach. Na koniec warto wskazać na orzeczenie Sądu Najwyższego z dnia II UKN 598/00, że „o uprawnieniu do emerytury na podstawie § 2 rozporządzenia, decyduje łączne spełnienie przez pracownika wszystkich warunków określonych w tym przepisie, a nie jego przekonanie, że charakter lub warunki pracy wystarczają do uznania jej za wykonywaną w szczególnych warunkach”. Skąd wziąć zaświadczenie. Chodzi o art. 51 ustawy o emeryturach pomostowych. Zgodnie z nim płatnik składek jest zobowiązany do wystawiania zaświadczeń o okresach pracy w szczególnych Pracownik przepracował u nas 14 lat w szczególnych warunkach na stanowisku spawacza. Tę samą pracę wykonywał u poprzedniego pracodawcy, jednak nie otrzymał od niego świadectwa dokumentującego takie zatrudnienie. Posiada on ogólny staż uprawniający go do uzyskania wcześniejszej emerytury (25 lat składkowych i nieskładkowych) oraz wymagany wiek, tj. 60 lat. ZUS wydał jednak decyzję odmawiającą przyznania tego świadczenia, gdyż nie uznał przedłożonych dokumentów potwierdzających pracę w szczególnych warunkach u poprzedniego pracodawcy, tj. książeczki spawacza oraz umów zawartych z tą firmą. Pracownik złożył odwołanie do sądu. Czy na podstawie wymienionych dokumentów, opinii o pracowniku czy zeznań świadków istnieje szansa na pozytywny wyrok sądu i uzyskanie świadczenia emerytalnego? Pracownik, któremu nie udało się udokumentować przed ZUS pracy w szczególnych warunkach odpowiednim dokumentem, może ubiegać się o uznanie okresu tej pracy w drodze postępowania sądowego. Sąd może w tym celu dopuścić również inne środki dowodowe, w tym np. zeznania przyznania wcześniejszej emerytury z tytułu zatrudnienia w szczególnych warunkach jest udowodnienie odpowiednio długiego okresu tej pracy. Chodzi o pracę wymienioną w wykazie A lub B stanowiących załączniki do rozporządzenia z 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (DzU nr 8, poz. 43 ze zm.). Na ogół uzyskanie wcześniejszej emerytury jest możliwe w przypadku udokumentowania co najmniej 15 lat zatrudnienia w szczególnych warunkach wykonywanego stale i w pełnym wymiarze czasu pracy. Treść jest dostępna bezpłatnie, wystarczy zarejestrować się w serwisie Załóż konto aby otrzymać dostęp do pełnej bazy artykułów oraz wszystkich narzędzi Posiadasz już konto? Zaloguj się. Chcesz dowiedzieć się więcej, sprawdź » Składka zdrowotna przedsiębiorców po zmianie przepisów od 2022 r. (PDF) Urlop bezpłatny na pracę u innego pracodawcy jest wliczany do zakładowego stażu pracy w twojej firmie, od którego zależą uprawnienia pracownicze. Nie zalicza się tego urlopu do okresu zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, jeśli praca u drugiego pracodawcy nie miała takiego charakteru. Zawody i ich potencjał Zdarza się, że w zakładzie pracy środowisko pracy jest szkodliwe dla pracownika. Wówczas pracodawca ma dodatkowe obowiązki, a pracownik dodatkowe przywileje. Jakie warunki uznawane są za szkodliwe i co warto wiedzieć o szkodliwych warunkach pracy? Spis treści Praca w warunkach szkodliwych a Kodeks PracySzkodliwe warunki pracyPraca w warunkach szkodliwych – wykaz zawodówDodatek za pracę w warunkach szkodliwychObowiązki pracodawcySzkodliwe warunki pracy trzeba badaćPracownik ma swoje prawa, ale… Praca w warunkach szkodliwych a Kodeks Pracy W Kodeksie Pracy ustawodawca wyraźnie rozróżnia dwa pojęcia – szkodliwe warunki pracy oraz szczególne warunki pracy. Nie należy ich ze sobą mylić. Praca wykonywana w szczególnych warunkach upoważnia pracowników do przejścia na wcześniejszą emeryturę. Co więcej, ustawodawca sporządził listę zawodów, co do których można mówić, że są one wykonywane w szczególnych warunkach. Zatrudnienie pracownika w warunkach szkodliwych dla zdrowia występuje, gdy dopuszczalne stężenia lub natężenia czynników szkodliwych dla zdrowia zostają przekroczone. Szkodliwe warunki pracy mają negatywny wpływ na zdrowie zatrudnionego, a przebywanie w nich może wiązać się z rozwojem różnych chorób. Z tego względu pracownicy wykonujący pracę w warunkach szkodliwych mają szereg specjalnych uprawnień, zaś pracodawcy – szereg obowiązków. Szkodliwe warunki pracy By wiedzieć, w jaki sposób zapobiegać powstawaniu szkodliwych warunków pracy lub móc je ograniczać, konieczne jest zdobycie wiedzy na ich temat. Warto więc ustalić, czym są zatem szkodliwe warunki? Zgodnie z przepisami, przyczyny ich powstawania dzieli się na trzy grupy czynników: szkodliwe – mogą doprowadzić do rozwoju tzw. choroby zawodowej, czyli takiej, której przyczyny ewidentnie wskazują na wykonywany zawód; uciążliwe – mogą mieć wpływ na ogólne samopoczucie pracowników, ale nie prowadzą do trwałego pogorszenia stanu zdrowia czy chorób; niebezpieczne – mogą prowadzić do wypadku przy pracy, w wyniku którego pracownik może odnieść urazy lub stracić zdrowie, a nawet życie. Do czynników szkodliwych zaliczyć można czynniki fizyczne (hałas, niebezpiecznie narzędzia, wysoka temperatura otoczenia, nietypowe otoczenie itp.), chemiczne (substancje drażniące, żrące, toksyczne, trujące itp.) i biologiczne (pleśń, bakterie, wirusy, grzyby itp.). Pracodawca, w którego zakładzie pracy zostały stwierdzone szkodliwe warunki pracy, musi bezwzględnie dostosować się do przepisów BHP. Te szczegółowo określają, w jaki sposób pracodawca ma zabezpieczać i chronić swoich podwładnych, tak, aby w jak największym stopniu zminimalizować zły wpływ na ich zdrowie. Zapewnienie pracownikom bezpieczeństwa i ewentualnej, niezwłocznej pomocy jest jednym z podstawowych obowiązków pracodawcy wobec zatrudnianych osób. Praca w warunkach szkodliwych – wykaz zawodów Które zawody klasyfikowane są jako wykonywane w warunkach szkodliwych? Do takich zajęć zaliczyć można wszystkie te wykonywane w szkodliwych środowiskach. Będą to więc zawody związane z górnictwem, hutnictwem, energetyką, chemią, budownictwem, przemysłem ciężkim, transportem, rolnictwem czy gospodarką komunalną. Osoby parające się pracą w takich miejscach mają na co dzień do czynienia z niebezpiecznymi maszynami, wyjątkowo trudnymi warunkami, specyficznym otoczeniem, groźnymi substancjami, oparami i pyłami, hałasem i chronicznym, silnym stresem. Wszystko to składa się na warunki, które są mocno szkodliwe i zagrażają zdrowiu, a nawet życiu pracowników. Dodatek za pracę w warunkach szkodliwych W prawie nie ma przepisów, które nakładają na pracodawcę obowiązek wypłacania pracownikom dodatków z tytułu pracy w szkodliwych warunkach. Istnieje jednak dodatek do emerytury za warunki szkodliwe wypłacany przez ZUS. Wszelkie kwestie z tym związane powinny zostać określone i uregulowane w regulaminie pracy i wynagradzania. To, czy pracodawca chce zapewnić swoim podwładnym takie świadczenie, zależy jednak wyłącznie od niego i jego dobrej woli. Współcześnie niestety jest to coraz rzadziej spotykane. W skrajnych przypadkach pracownikom udaje się wynegocjować takie świadczenia, lub zostają im one przyznane po interwencji związków zawodowych. Wcześniejsza emerytura a warunki szkodliwe Pracownicy mają prawo do wcześniejszej emerytury, jeśli przez co najmniej przez 15 lat wykonywali pracę w warunkach szczególnych. Z tytułu wykonywanej pracy, można przejść na emeryturę wcześniej składając wniosek do ZUS-u. Pracownik może zdecydować się również na dodatek do emerytury za warunki szkodliwe na podstawie 15-letniego stażu w pracy, która narażała go na niebezpieczne czynniki. Rekompensata pieniężna może wynosić od 100 do 400 złotych. Obowiązki pracodawcy Podmiot zatrudniający, w którego zakładzie pracy pracownicy są narażeni na szkodliwe warunki pracy, ma obowiązek prowadzenia ewidencji czynników szkodliwych dla zdrowia. Rejestr ten należy prowadzić zgodnie z zasadami określonymi w rozporządzeniu Ministra Zdrowia w sprawie badań i pomiarów czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy z dnia 2 lutego 2011 r. Rozporządzenie określa tryb, metody, rodzaj i częstotliwość wykonywanych badań i pomiarów. Opisuje także przypadki, w których takie pomiary należy przeprowadzać regularnie i stale. Zawarte są w nim także wymagania, jakie powinny spełniać laboratoria, w których bada się warunki pracy. Dodatkowo załączone są także wzory odpowiednich dokumentów z instrukcjami, jak je wypełniać i udostępniać. Po wykonaniu pomiarów i otrzymaniu wyników, pracodawca musi niezwłocznie przedstawić je swoim pracownikom. Ma obowiązek przekazać im wyniki badań oraz szczegółowo je objaśnić. Rejestr czynników szkodliwych pracodawca ma obowiązek przechowywać aż przez 40 lat, licząc od dnia dokonania ostatniego wpisu. Wszystko po to, by pracownik, który np. zrezygnował z pracy i wykryto u niego chorobę zawodową, mógł domagać się świadczeń. Pracodawca, który zapomniał o tym obowiązku, może zostać ukarany wysoką grzywną. Szkodliwe warunki pracy trzeba badać Z uwagi na fakt, że wspomniane czynniki występujące na stanowisku pracy są szkodliwe i mogą prowadzić np. do rozwoju choroby zawodowej, tak jak już to zostało opisane, niezbędne jest dokonywanie pomiarów i badań wspomnianych czynników. Badania mogą być przeprowadzone jedynie przez upoważnione do tego podmioty, głównie laboratoria, np. instytutów naukowych PAN, szkół wyższych, Państwowej Inspekcji Sanitarnej, Wojskowej Inspekcji Sanitarnej, Inspekcji Sanitarnej MSWiA oraz wszystkich jednostek, które uzyskały certyfikat w zakresie wykonywania badań i pomiarów czynników szkodliwych dla zdrowia, oraz które dysponują sprzętem wymaganym do przeprowadzenia takich badań i pomiarów. Warunki szkodliwe a obowiązki pracodawcy Od dnia rozpoczęcia swojej działalności pracodawca ma 30 dni na wykonanie wszystkich potrzebnych badań i pomiarów czynników szkodliwych dla zdrowia w swoim przedsiębiorstwie. Co więcej, takich pomiarów pracodawca musi później dokonywać stosunkowo często, gdyż w przypadku każdej zmiany w wyposażeniu technicznym czy procesie technologicznym, czynniki i warunki szkodliwe mogą się zmienić. Zainstalowanie nowych maszyn lub użycie nowych środków może spowodować powstawanie szkodliwych warunków pracy. Pracodawca zawsze powinien mieć się na baczności. Dzięki temu możliwe jest uważne monitorowanie poziomu szkodliwych warunków, zaś pracodawca może podejmować decyzje, pozwalające mu na ograniczenie emisji niebezpiecznych czynników i zwiększyć poziom bezpieczeństwa w miejscu pracy. Pracownik ma swoje prawa, ale… Z punktu widzenia każdego zainteresowanego pracownika ogromne znaczenie ma to, że wykonując pracę w szkodliwych warunkach może mieć prawo do dodatku właśnie z tego tytułu. Niestety, aktualnie w przepisach próżno szukać informacji o konieczności wypłaty przez pracodawcę dodatku do wynagrodzenia osobom zatrudnionym w szkodliwych warunkach. Wszystko zależy więc tylko od tego, na jakiego pracodawcę się trafi. Tego typu wynagrodzenia są wypłacane w dużych firmach, często z udziałem Skarbu Państwa. Prywatne przedsiębiorstwa jednak rzadko kiedy wypłacają takie dodatki. Z oszczędności i z braku obowiązku. Przepisy wskazują jasno raczej na skupienie się na poprawie warunków pracy niż na wypłacaniu tego specyficznego „odszkodowania”. Najczęściej dodatek do wynagrodzenia z uwagi na świadczenie pracy w szkodliwych warunkach jest negocjowany przez pracowników lub związki zawodowe. Jeżeli pracodawca przyznaje swoim podwładnym dodatkowe wynagrodzenie, informacja o nim musi znaleźć się w dokumentach obowiązujących wewnątrz zakładu pracy. Jeśli pracujesz w warunkach pracy uznawanych za szkodliwe, zainteresuj się, czy dostajesz odpowiedni dodatek. Jeśli nie, postaraj się wynegocjować go ze swoim pracodawcą, lub zawalcz o niego z pomocą związków zawodowych. Zawody wykonujące swoją pracę w tak trudnych warunkach są zazwyczaj zawodami niezwykle potrzebnymi społecznie, dlatego trud i poświęcenie pracowników powinny być odpowiednio gratyfikowane. Najczęściej zadawane pytania Czym są szkodliwe warunki pracy? Szkodliwe warunki pracy to takie, które mają negatywny wpływ na zdrowie pracownika. Rozróżnia się trzy rodzaje warunków szkodliwych: szkodliwe, uciążliwe oraz niebezpieczne. Kto może przejść na wcześniejszą emeryturę? Do wcześniejszej emerytury prawo mają pracownicy wykonujący zawody obciążone szczególnymi warunkami. Do wykazu zawodów uprzywilejowanym do wcześniejszej emerytury należą między innymi górnicy. Jakie prawa ma pracownik wykonujący zawód w warunkach szkodliwych? Pracownik zatrudniony na stanowisku obciążonym szkodliwymi warunkami ma prawo do dodatku przyznawanego do emerytury z tytułu narażenia na choroby. Dodatek do emerytury może wynosić od 100 do 400 złotych. Uczymy się, jak sprzedawać, argumentować, negocjować, skuteczniej zarządzać, jak patrzeć i mówić do ludzi, aby nas słuchali. Nauka ta polega na poznawaniu stworzonych dotąd teorii, zdobywaniu informacji i wdrażaniu ich przez zmianę sposobu myślenia, a w konsekwencji zmianę konkretnych zachowań w pracy czy w życiu osobistym.
Dzień dobry, piszę do Państwa z wielkim problemem, którego nie mogę zrozumieć, i mam wielką nadzieję że ktoś będzie umiał mi pomóc. Mój tato we wrześniu 2010 roku złożył wniosek o przyznanie wcześniejszej emerytury do ZUS. Wniosek zawierał już wyrok z sądu pracy, gdzie zostały uznane lata szkodliwe, pracy w szczególnych warunkach na stanowisku spawacz. Tato sam udał się do sądu pracy, gdyż tak został pokierowany przez pracownika ZUS. Z tego co poinformował mnie kolejny oddział ZUS w Jeleniej Górze tato powinien najpierw złożyć wniosek a potem wystąpić do sądu pracy o uznanie pracy w szczególnych warunkach, gdzie ZUS powinien być strona w sprawie.. Jednak kazano mi uzupełnić wyrok sądu o sentencje, gdzie miało być zawarte że praca w szczególnych warunkach była wykonywana stale, o resort zakładu pracy itp. Sentencja sadu została wysłana do oddziału samym poinformowano nas że w komplecie dokumenty już są przekazane do Wałbrzycha i powinniśmy już oczekiwać na decyzję. Wałbrzyski oddział ZUS odmówił przyznania emerytury, gdyż tato nie miał podstaw do tego by samemu udać się do sądu pracy o uznanie lat szkodliwych zgodnie z orzeczeniem Trybunału Sądu z któregoś tam od września zakład pracy w który był w likwidacji przestał już istnieć i odzyskanie jakichkolwiek dokumentów staje się niemożliwe. Tylko teraz mnie zastanawia fakt że pracownik ZUS w Wałbrzych, po rozmowie telefonicznej stwierdził że złożycie Państwo odwołanie, pójdziecie do sądu pracy, dwóch świadków to uznają wam te wyrok sądu pracy , w którym uznaje się lata pracy w warunkach szkodliwych nie ma tu żadnego znaczenia, tylko dlatego że ZUS nie był stroną. Dlaczego więc taka informacja nie widnieje na stronie proszę o pomoc, czytam akty prawne, wyroki w sprawach odwoławczych i wyrok z sądu pracy o uznaniu pracy w szczególnych warunkach zawsze jest jednoznaczny. Proszę o pomoc co w tej sprawie mam dalej czynić. Z poważaniem Dorota
i anestezjologii w warunkach ostrego dyżuru – 29,6%. Strukturę pracowników, za których złożono dokumenty ZUS ZSWA według kodów pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze przedstawia tabela 2 oraz rysunek 1. Tabela 2. Struktura osób wykonujących prace w szczególnych lub o szczególnym charakterze według kodu pracy
PRAWO PRACY2017-02-01Jeśli dokumenty nie wyjaśniają wystarczająco faktu pracy w warunkach szczególnych, konieczne jest złożenie wniosku o dopuszczenie dowodu np. ze z którym przychodzi nam się zmierzyć, jest często odmowna decyzja organu rentowego w sprawie przyznania prawa do świadczeń emerytalno-rentowych. Od decyzji odmownej można się odwołać za pośrednictwem ZUS, do właściwego sądu. Wiąże się to z koniecznością wykazania się przez odwołującego się znaczną inicjatywą dowodową. To obszerne zagadnienie można przedstawić na przykładzie spraw dotyczących odmowy prawa do emerytury pomostowej oraz emerytury za pracę w warunkach szczególnych lub w szczególnym z dokumentamiW toku postępowania o przyznanie prawa do emerytury za pracę w warunkach szczególnych lub w szczególnym charakterze, czy też emerytury pomostowej, przed organem rentowym najwięcej trudności przysparza ubezpieczonemu udowodnienie, iż spełnił on przesłankę wykonywania pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze przez okres co najmniej 15 lat oraz iż prace te wykonywał stale i w pełnym wymiarze czasu pracy. Okresy zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze powinny zostać udokumentowane w sposób należyty w świadectwach wykonywania pracy. W rzeczywistości bywa z tym różnie. Często bowiem pracownikowi nie wydano świadectwa wykonywania pracy w szczególnych warunkach. Jeśli nawet taki dokument pracownik posiada, to mogą się pojawić problemy związane, z tym że: brzmienie wskazanego w nim stanowiska pracy prawdopodobnie nie odpowiada brzmieniu stanowiska z wykazu aktu resortowego, w dokumencie nie wskazano odpowiedniego wykazu, pozycji rozporządzenia lub pozycji zarządzenia resortowego, bądź też nie zaznaczono, iż praca wykonywana była stale i w pełnym wymiarze czasu. Uzyskanie zaś dokumentu w odpowiednim brzmieniu niesie ze sobą trudności. Zdarza się, że zakład pracy pozostaje w likwidacji, albo został już zlikwidowany, zaś syndyk masy upadłości, czy też archiwum będące w posiadaniu dokumentacji płacowej i osobowej pracowników nie kwapi się do wydania, albo nie jest w stanie wydać właściwego do sąduPomimo że organ rentowy triumfuje, wydając negatywną decyzję, a sytuacja wydaje się patowa, panaceum okazuje się sporządzenie odwołania od decyzji organu rentowego. Odwołanie należy złożyć w terminie jednego miesiąca (nie zaś, jak czasem błędnie wskazuje organ rentowy – 30 dni) od dnia otrzymania decyzji organu rentowego w sprawie odmowy przyznania prawa do świadczenia. Trzeba to zrobić za pośrednictwem ZUS, do sądu okręgowego właściwego ze względu na miejsce zamieszkania powinno odpowiadać wymogom pisma procesowego, tj. zawierać oznaczenie organu rentowego, dane odwołującego się (imię, nazwisko, adres oraz numer PESEL), informacje dotyczące zaskarżonej decyzji (znak i datę jej wydania), zwięzłe określenie kierowanych do sądu wniosków oraz zarzutów wobec decyzji organu do przecenienia pozostają wnioski dowodowe, które można – a wręcz należy – skierować do sądu, który wyda rozstrzygnięcie w pierwszej kolejności należy wnieść o dopuszczenie dowodu z dokumentów, tj. posiadanego przez odwołującego świadectwa pracy, świadectwa wykonywania pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze oraz wszelkie inne dokumenty potwierdzające fakt, formę oraz okres zatrudnienia (umowa o pracę, czy legitymacja ubezpieczeniowa).Należy również pamiętać, iż w uzasadnionych wypadkach istnieje możliwość zaliczenia na poczet okresu pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze okresu odbywania służby wojskowej – wówczas uzasadnione jest przedłożenie także książeczki i przesłuchanieW sytuacji, gdy ww. dokumenty nie wyjaśniają w sposób wystarczający spornych okoliczności sprawy, konieczne staje się również złożenie wniosku o dopuszczenie dowodu z:– zeznań świadków. Świadkami mogą być osoby pracujące w tym samym zakładzie pracy, na tym samym lub równorzędnym stanowisku pracy ( te, którym przysługuje prawo do świadczenia, o które ubiega się ubezpieczony), przełożeni lub podwładni ubezpieczonego, będący w stanie – na żądanie sądu – okazać dokumenty potwierdzające fakt zatrudnienia w tym samym okresie, w tym samym zakładzie pracy (tj. świadectwa pracy). Osoby te powinny być w stanie poświadczyć, iż charakter pracy ubezpieczonego w danym okresie zatrudnienia odpowiadał stanowisku pracy określonemu w akcie resortowym oraz we właściwym rozporządzeniu, jak również to, że praca w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze była wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy.– przesłuchania osoby odwołującej się. Odwołujący się zostanie przesłuchany na te same okoliczności, o których wypowiedzą się świadkowie, tj. winien wskazać, iż charakter wykonywanej pracy odpowiadał stanowisku pracy określonemu w akcie resortowym oraz we właściwym rozporządzeniu i uzasadnić tę okoliczność ( poprzez wskazanie, jakie prace wykonywał i obsługą, jakich urządzeń się zajmował), jak również iż praca ta była wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pomocne może okazać się wniesienie o zobowiązanie przez sąd do przekazania dokumentacji płacowej i osobowej przez podmiot, który jest w jej posiadaniu (w zależności od okoliczności może nim być: pracodawca, podmiot, który wstąpił w prawa pracodawcy, syndyk masy upadłości pracodawcy, bądź właściwe archiwum, jeżeli pracodawca uległ likwidacji).Zdaniem autorkiProces wykazywania przed sądem, iż – wbrew stanowisku organu rentowego – odwołujący się spełnił przesłanki uzasadniające uzyskanie prawa do świadczeń, wymaga od odwołującego się szerokiej inicjatywy dowodowej, jednak – dobrze poprowadzony – przynosi wymierny efekt w postaci uzyskania prawa do świadczeń. Wyrok sądu zmieniający decyzję ma bowiem dla organu rentowego charakter obligacyjny. Wobec tego warto rozważyć skorzystanie w tej mierze z pomocy pełnomocnika profesjonalnego, który zadba o nasze interesy i wykona za nas niezbędną został opublikowany w dodatku do dziennika Rzeczpospolita „Dobra Firma” z dnia r.
