O tym, że należy ograniczać stosowanie soli w diecie wiemy od dawna. Wiele razy z pewnością słyszeliśmy o tym, że sól jest szkodliwa, jednak czy każda? Dziś sprawdzimy, jakie właściwości zdrowotne ma sól himalajska, która zyskuje coraz większą popularność na całym świecie. Sól himalajska – pochodzenie Jak nietrudno się domyślić, ta niezwykła sól o różowej barwie pochodzi z Himalajów i tam wydobywana jest tradycyjną metodą poprzez płukanie wodą oraz suszenie. Jednak powstała bardzo dawno, bo ok 200- 250 mln lat temu. Czemu więc zawdzięcza swą popularność? Przede wszystkim temu, iż jest ona krystalicznie czysta, gdyż w czasie, kiedy się krystalizowała, powietrze było całkowicie wolne od zanieczyszczeń. Sól z Himalajów o drobnocząsteczkowej strukturze zawiera w sobie ponad 80 cennych dla zdrowia minerałów! Są to: aluminium, węgiel, wodór, lit, beryl, bor, tlen, azot, fluor, sód, krzem, magnez, fosfor, wapno, siarka, miedź, chlorek, żelazo, skand, tytan, wanad, chrom, mangan, kobalt, nikiel, cynk, gal, german, arsen, selen, brom, rubid, stront, itr, cyrkon, niob, molibden, srebro, ruten, rod, antymon, kadm, ind, cyna, tellur, jod, cez, bar, cer, prazeodym, samar, europ, gadolin, terb, dysproz, holm, erb, tul, iterb, wolfram, lutet, hafn, tantal, ren, osm, iryd, lantan, platyna, złoto, tal, rtęć, ołów, bizmut, polon, aktyn, astat, frans, pallad, rad, tor, protaktyn, uran, neptun i pluton. Sól himalajska ma szereg cennych dla zdrowia właściwości. Nic więc dziwnego, że wykorzystywana była już tysiące lat temu. Co zatem „potrafi” sól himalajska? – reguluje poziom wody w organizmie, zapewniając prawidłowe funkcjonowanie wszystkich organów, – doskonale wpływa na układ oddechowy, zapobiegając przed jego chorobami oraz łagodząc bóle zatok, gardła, – chroni przed skurczami mięśni, dlatego szczególnie polecana jest sportowcom, – pomaga zwalczyć cellulit, – chroni przed chorobami reumatycznymi oraz artretyzmem, – chroni przed powstawaniem kamieni w pęcherzyku żółciowym, – reguluje ciśnienie krwi, – oczyszcza jelita oraz cały organizm z toksyn, – wspomaga leczenie chorób skóry, w tym atopowego zapalenia skóry, – wzmacnia i odtruwa organizm, poprawia odporność i chroni przed infekcjami, – pomaga utrzymać równowagę kwasowo-zasadową, – leczy schorzenia sfer intymnych. Sól himalajska – zastosowanie Tę niezwykłą sól możemy stosować zarówno wewnętrznie, jak i zewnętrznie. Świetnie sprawdza się bowiem w kulinariach, zamiast zwykłej soli, ale również jako produkt w terapiach zdrowotnych oraz kosmetyce. Picie solanki Najczęściej sól himalajską stosuje się pijąc solankę. W celu odtrucia organizmu codziennie pijemy szklankę solanki: do 250 ml wody dodajemy 1 łyżkę roztworu nasyconego soli himalajskiej. Uwaga: roztwór nasycony soli uzyskujemy w następujący sposób: do ciepłej wody wsypujemy sól i mieszamy, aby się rozpuściła. Dosypujemy sól do wody aż do momentu, gdy sól przestanie się rozpuszczać – to właśnie jest roztwór nasycony. Kąpiele solankowe Kąpiele z solą himalajską mają szerokie zastosowanie lecznicze. Są doskonałym sposobem na regenerację mięśni po wysiłku fizycznym, wzmacniają organizm, odtruwają i wspomagają leczenie przeziębień. Kąpiel solna ma również właściwości upiększające oraz łagodzące dolegliwości skórne (atopowe zapalenie skóry, nadmierna suchość skóry). Do wanny z ciepłą wodą (najlepiej, aby miała ona temperaturę ok. 37 stopni C) wlewamy roztwór soli himalajskiej (1 kg soli na 4 litry wody). W kąpieli spędzamy ok. 30 minut, jednak pamiętajmy, aby tego czasu nie przekraczać. Osoby posiadające problemy z krążeniem powinny skonsultować z lekarzem możliwość korzystania z kąpieli solankowych. Płukanki solankowe Sól himalajska jest również często stosowana w postaci płukanek. Przy bólu gardła płuczemy je 3 razy dziennie płukanką 1 szklanki wody z 1 łyżką stołową soli. Płukankę z roztworu soli himalajskiej możemy również stosować w przypadku kataru i zatkanego nosa oraz przy infekcjach ucha. Okłady z soli himalajskiej Solanką możemy również przecierać stopy w przypadku grzybicy, skórę cierpiącą na łuszczycę, trądzik, czy w formie okładów na opuchniętą i zmęczoną twarz. Roztwór z soli himalajskiej możemy również dodawać do domowych maseczek, a samą sól zmieszaną z oliwą lub olejem kokosowym można stosować jako peeling do twarzy. Gdzie kupić sól himalajską Sól tę oferuje coraz więcej sklepów. Warto wybierać te ze zdrową żywnością, w tym również sklepy internetowe. Cena 1kg soli waha się w granicach 6-10 zł nie licząc kosztów wysyłki. W supermarketach i delikatesach możemy również nabyć sól himalajską w małych opakowaniach lub słoiczkach, jednak ich koszt jest wówczas dużo większy.
Sól himalajska jest wydobywana we wschodnim pasie Karakorum i Himalajów w Pakistanie. Od soli kuchennej różni się kolorem i grubością ziarna. Sól himalajska jest różowa, ponieważ zawiera jony żelaza. I w zasadzie to są jedyne różnice między tymi dwiema solami. Naukowcy z Uniwersytetu Adama Mickiewicza w Poznaniu zbadali składNiedziela, 3 lutego 2019 (16:00) Bijąca rekordy popularności i uważana za dobrodziejstwo dla zdrowia różowa sól z Himalajów nie ma żadnych korzystnych właściwości, a moda na nią to wynik operacji marketingowej - taką opinię przedstawił włoski ekspert w dziedzinie żywienia. Andrea Ghiselli, specjalista z centrum badań nad żywnością i żywieniem, obalił w wypowiedzi dla mediów wszystkie mity, które narosły wokół, rzekomo cudownej, różowej soli. Jest ono masowo kupowana przez tych, którzy wierzą w jej dobroczynne działanie i płacą za nią średnio dwa razy więcej niż za białe odmiany. Jej zdrowotne korzyści ekspert uważa za "fake news", a popularność za fenomen medialny, głównie w mediach społecznościowych, gdzie promowana jest między innymi przez autorów książek i popularnych kucharzy. Przede wszystkim, jak zauważył, sól ta jest zanieczyszczona i dlatego ma taki kolor. Barwę tę zawdzięcza temu, że nie jest oczyszczona z niektórych minerałów, takich jak żelazo, cynk, magnez i wapń, a przede wszystkim tlenek żelaza. Substancje te nie są obecne w takich ilościach, by mogły mieć dobroczynne działanie - wyjaśnił Andrea Ghiselli w rozmowie z agencją Ansa. Tak odniósł się do coraz bardziej utrwalonego przeświadczenia o tym, że sól w różowych grudkach dobra jest między innymi na nadciśnienie i w przypadku kłopotów z tarczycą. Poza tym, jak się zauważa Ghiselli, wbrew obiegowym opiniom i zapewnieniom na etykietkach, często nie jest ona zbierana ręcznie, ale przez maszyny. To nie koniec mitów. Okazuje się, że sól ta nie pochodzi z najwyższych gór świata, ale z kopalni w Khewra w Pakistanie, oddalonej od nich o 300 kilometrów.
SÓL HIMALAJSKA RÓŻOWA GRUBA 500g. 2 59 zł. 2,70 zł. Najniższa cena z 30 dni przed zmianą ceny: 2,59 zł. Wysyłamy do 24 godzin. z 464 sztuk. Do koszyka. ERLI gwarantuje bezpieczne zakupy. Program Ochrony Kupujących.
Różowa sól himalajska okrzyknięta najzdrowszą solą na świecie, reklamowana jako najczystsza z soli o właściwościach prozdrowotnych. W pewnych kręgach gorliwie zalecana i chwalona. Hmm … a jak jest na prawdę? Sól himalajska pochodzenie i skład Ta “cudowna’ różowa przyprawa pochodzi z Pakistanu, wydobywana ręcznie z głębokości ok. 500 m pod ziemią, a w swoim składzie nie zawiera żadnych zanieczyszczeń. Dlatego też często wśród jej zwolenników pada argument o jej nieskazitelnej czystości, wręcz najczystszej soli na świecie. Kolejnym argumentem jest obecność 84 minerałów niezbędnych do prawidłowego funkcjonowania organizmu, a co za tym idzie prozdrowotne korzyści z jej stosowania. Zatem przyjrzyjmy się jej bliżej. Skład chemiczny soli himalajskiej jest bardzo podobny do składu zwykłej soli kuchennej- ponad 97% stanowi chlorek sodu (NaCl). Swój różowy kolor zawdzięcza obecności składników mineralnych- nie jest ona oczyszczana ani rafinowana. Znajdziemy w niej magnez, cynk, miedź, żelazo, wapń, siarkę, fosfor czy chrom. Jednak są to tak znikome ilości, że nie mają one żadnego znaczenia dla naszego organizmu- no chyba, że zjadamy każdego dnia kilka łyżek soli. Oprócz tych korzystnych pierwiastków znajdziemy w niej także te mniej pożądane, takie jak rtęć, ołów, rad, polon, uran czy kadm oraz wiele innych. Ale spokojnie jest ich równie mało co tych pożądanych i ich spożycie nie będzie miało właściwie żadnego wpływu na organizm. Weźmy po lupę np. potas i wapń. Sól himalajska zwiera 3,5g/kg potasu i 4,05g/kg wapnia – w porównaniu do innych pierwiastków faktycznie jest ich więcej. Jednak pamiętajmy, że wg zaleceń WHO dzienne spożycie soli powinno wynosić niewięcej niż 5g dziennie, czyli 1 łyżeczkę. Zatem w 1 łyżeczce soli himalajskiej znajdziemy 0,0175g potasu i 0,02g wapnia – czyli bardzo mało, aby miały pozytywny wpływ na zdrowie.. Aby sól ta pokryła zapotrzebowanie na te pierwiastki należałoby jej dziennie zjadać co najmniej kilkadziesiąt łyżeczek!!! Cudowne właściwości soli himalajskiej W zasadzie nie można znaleźć badań potwierdzających jej prozdrowotne właściwości. Jedyne informacje o jej składzie pochodzą z książki “Water & Salt-The Essence of Life” dr B. Hendel i P. Ferreira. Faktem jest, że posiada w swoim składzie pierwiastki korzystnie wpływające na stan zdrowia, jednak na próżno szukać potwierdzenia, iż wspomaga ona pracę układu krwionośnego czy obniża ciśnienie krwi. W zasadzie jest to niemożliwe, gdyż w większości składa się z sodu, a ten jak wiadomo wpływa niekorzystnie na stan zdrowia, a jego nadmierne spożycie może prowadzić do nadciśnienia tętniczego, a dalej do udaru czy zawału. Ponadto jak wykazują badania istnieje zależność między wysokim spożyciem soli a występowaniem nowotworów żołądka. Zatem twierdzenie, że sól himalajska to najzdrowsza sól na świecie, która zawiera niezbędne minerały do prawidłowego funkcjonowania organizmu, o cudownych właściwościach prozdrowotnych to nic innego jak kolejny chwyt marketingowy. Jak powszechnie wiadomo, nadmierne spożycie soli szkodzi zdrowiu, ale nadmierne spożycie soli himalajskiej szkodzi nie tylko zdrowiu ale także finansom. Nie ma najmniejszego sensu przepłacać za sól, która i tak żadnych korzyści prozdrowotnych nam nie przyniesie. Warto zwrócić szczególną uwagę na sól dodawaną do produktów spożywczych, gdyż 5g soli dziennie dotyczy wszystkich jej źródeł. To jaką sól wybrać? Wiadomo, że całkowita rezygnacja z soli jest trudna do wykonania, zwłaszcza u ludzi zdrowych. Do wyboru mamy zwykłą sól kuchenną, morską czy słynną kłodawską. O każdej z nich w zasadzie można powiedzieć, że “coś ma za uszami”. Zwykła sól poddawana jest rafinacji i wybielaniu, dodatkowo dodawane są do niej antyzbrylacze- zawiera np. aluminium czy amoniak. Sól morska z kolei często jest zanieczyszczona metalami ciężkimi, które występują w morzach czy oceanach. Zatem warto zwrócić uwagę na to czy sól jest jodowana. Sole niejodowane zawierają go mniej o niż te jodowane. Odkąd wprowadzono obowiązek jodowania soli w Polsce częstość występowania wola u dzieci szkolnych spadła z 24% do 4,7%. Natomiast częstość występowania podwyższonych wartości TSH u noworodków spadła z 14% do 6%. Również zahamowany został ostry wzrost występowania raka tarczycy, zwłaszcza jego najbardziej złośliwej formy. Spożywanie soli niejodowanej wydaje się być strzałem w kolanem. Coś co w zasadzie zostało już zażegnane poprzez fortyfikację interwencyjną, dziś zaczyna wisieć na włosku. Należy pamiętać, że sól wykorzystywana przemysłowo nie jest jodowana. Spożywając żywność przetworzoną różnego rodzaju nie zapewnimy sobie podaży tego cennego pierwiastka, a jedynie dostarczymy organizmowi nadmiar sodu.
Na “kilometarskom” popisu povoljnih utjecaja himalajske soli na zdravlje je antihistaminski (protualergijski) učinak, čišćenje i jačanje dišnog sustava, poboljšanje probave i detoksikacija. Također se smatra da himalajska sol poboljšava rad živčanog sustava i djeluje antistresno, da uravnotežuje krvni tlak i razinu šećera u
Sól kamienna to skała zbudowana z minerału zwanego halitem. W starożytności pełniła rolę środka płatniczego, w średniowieczu nazywano ją białym złotem. Dziś jest najpowszechniejszą i najbardziej podstawową przyprawą, bez której nie wyobrażamy sobie życia. Choć sól to główne źródło sodu, trzeba pamiętać, że jej nadmiar w diecie szkodzi. Co warto wiedzieć? spis treści 1. Co to jest sól kamienna? 2. Rodzaje soli 3. Zastosowanie soli kamiennej 4. Objawy nadmiaru soli rozwiń 1. Co to jest sól kamienna? Sól kamienna z geologicznego punktu widzenia to skała zbudowana z halitu, który niemal w całości składa się z chlorku sodu (NaCl). Jest znana od trzeciego tysiąclecia a najstarsze wzmianki na jej temat pochodzą z dokumentów egipskich. Sól ma bogatą i barwną historię. Dziś wydobywana jest w ponad 100 krajach na świecie. Zobacz film: "Podstawowe badania, jakie powinna wykonać każda kobieta" Czysta, nieprzetworzona bryła soli kamiennej zawiera chlor i sód, ale także śladowe ilości innych pierwiastków: potasu, magnezu, niekiedy siarki. Większość pozyskiwana jest w kopalniach soli. Jej podziemne złoża są zbite w jednolite skalne bryły. Surowiec może być też uzyskiwany poprzez odparowywanie wody morskiej lub innych bogatych w minerały wód. Dzięki regularnemu rozkładowi kationów sodu i anionów chloru sól kamienna tworzy charakterystyczne kryształki. Może być biała, szarawa, pomarańczowa, różowa, a także zielona i niebieska. Ze względu na sposób i miejsce wydobywania, może mieć także różny kształt: kryształki mogą być grubsze lub drobne. 2. Rodzaje soli To, co nazywamy solą, może być jednym z jej trzech rodzajów: solą kamienną, solą kuchenną, solą morską. Sól kamienną można znaleźć na sklepowych półkach obok pozyskiwanej z niej soli kuchennej, która jest oczyszczona i bardzo przetworzona. Sól kamienna wyróżnia się grubszymi kryształami (mielona, ma różne stopnie rozdrobnienia). W przeciwieństwie do soli kuchennej nie jest poddawana procesowi ługowania. Sól kuchenna, zmielona na biały proszek, jest zaliczana do białych trucizn (wraz z cukrem i białą mąką pszenną). Jedną z odmian soli kamiennej jest także tak zwana sól himalajska, która ma charakterystyczny, różowy kolor. Jest bardzo bogata w jod - podobnie jak sól morska. To dlatego poleca się ją osobom z niedoczynnością tarczycy. Zobacz także: 3. Zastosowanie soli kamiennej Sól kamienna jest najpowszechniejszym rodzajem soli. To jeden z ważniejszych surowców w przemyśle spożywczym (sól kuchenna, sól warzona) oraz chemicznym. Stosuje się ją w kuchni w celu polepszania smaku potraw. Dodaje się ją niemal do wszystkiego, także do wypieków czy naleśników na słodko (jako nośnik smaku). W zależności od rodzaju i grubości sól można wykorzystywać również jako konserwant. To nieodzowny składnik przetworów domowej roboty, takich jak ogórki kiszone czy kiszona kapusta. Sól kamienna może być wykorzystywana także do posypywania zimą chodników, co zapobiega ślizganiu się po oblodzonych fragmentach dróg. Jest również stosowana jako środek do rozmrażania i budowy aparatury pomiarowej. Sól kamienna znajduje również zastosowanie w kosmetyce. Jej grube kryształki wykorzystuje się przede wszystkim do tworzenia peelingów i kąpieli solnych. Wystarczy kilka garści rozpuścić w ciepłej wodzie i położyć się w niej na około kwadrans. Aby wykonać peeling solny, wystarczy wymieszać garść soli z olejem kokosowym lub oliwą z oliwek i dokładnie wymasować wilgotną skórę. Poprzez masaż kryształki usuwają martwe komórki naskórka i odblokowują pory, wygładzając cerę. Można również spryskać włosy wodnym roztworem soli, uzyskując efekt naturalnych fal. Sól kamienna ma także walory zdrowotne. Jej roztwór warto wykorzystać jako płukankę do gardła, która koi bólu i łagodzi opuchlizną towarzyszącą infekcji. Przy zapaleniu zatok sprawdzą się inhalacje z soli kamiennej, a moczenie opuchniętych, bolących stóp w ciepłej wodzie z solą pozwala zredukować ich obrzęki. 4. Objawy nadmiaru soli Sól jest w głównym źródłem sodu, składnika niezbędnego do prawidłowego funkcjonowania organizmu. Trzeba jednak zawsze pamiętać, że jej nadmiar szkodzi. Często słyszy się, że sól osłabia strukturę kości i sprzyja rozwojowi chorób serca, takich jak nadciśnienie, miażdżyca, zawał serca czy udar mózgu. To prawda, ale nie oznacza to, że należy ją wyeliminować z jadłospisu. Wystarczy ograniczać spożywanie soli. Warto przy tym pamiętać, że niezależnie od jej rodzaju, wpływ zawartego w niej sodu na organizm jest taki sam. Oficjalne zalecenia mówią, że dorosły człowiek nie powinien jeść więcej niż 5 g soli dziennie, dziecko zaś od 2 do 3,5 g. Potrzebujesz konsultacji z lekarzem, e-zwolnienia lub e-recepty? Wejdź na abcZdrowie Znajdź Lekarza i umów wizytę stacjonarną u specjalistów z całej Polski lub teleporadę od ręki. polecamy
Czy sól himalajska podnosi ciśnienie? Dr Barbara Hendel i Peter Ferreira w książce „Water & Salt – The Essence of Life” stwierdzili, że sól himalajska jest najzdrowszą i najczystszą solą dostępną na ziemi. Uważa się, reguluje ona poziom cukru we krwi oraz ciśnienia, korzystnie wpływa na układ nerwowy i oddechowy.
O tym, że solimy za dużo, nie trzeba przypominać. Według Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) dzienna dawka soli to 5 g, tymczasem Polacy spożywają jej aż trzykrotnie więcej. Chętnie też wierzymy w to, że sól może być zdrowsza pod warunkiem, że zamienimy ją na obiecującą różową sól himalajską. Okazuje się, że wcale nie jest ona zdrowsza, a co więcej - może nawet zaszkodzić. Zobacz film: "6 oznak, że jesz za dużo soli" spis treści 1. Sól himalajska wcale nie jest zdrowsza 2. Solić czy nie solić? 1. Sól himalajska wcale nie jest zdrowsza Ma być wydobywana ręcznie z liczących kilka stuleci złóż, nie zawierać zanieczyszczeń i obfitować w 84 minerały pozytywnie wpływające na zdrowie. Najczystsza, najzdrowsza i bogata w minerały – tak przywykliśmy myśleć o soli himalajskiej, bo też tak jest reklamowana od lat. Nic dziwnego, że szturmem podbiła nasze serca i kuchenne blaty. Tymczasem okazuje się, że wcale nie jest taka zdrowa i nadużywanie jej szkodzi tak samo, jak spożywanie każdej innej soli. Na Instagramie, na profilu czytamy: "Sól himalajska to jedna wielka ściema". Jak się okazuje, nie ma żadnych badań naukowych, które potwierdzałyby wyższość soli himalajskiej nad jakąkolwiek inną. "Parę lat temu głośno było o analizie wykonanej przez Nutrition Research Australia, które przebadało kilkadziesiąt marek soli himalajskiej i w niektórych stwierdzili zbyt duży poziom owych metali ciężkich. Co więcej, w raporcie zawarli informację, że w soli białej można stwierdzić 0,2 proc. minerałów poza oczywiście sodem, a w soli himalajskiej aż 3,8 proc.! I to właśnie ta spora mieszanka pierwiastków jest często wciskana nam przez marketingowców jako największa zaleta różowej soli" – czytamy. Dietetyczka Kinga Głaszewska podsumowuje dane na temat soli himalajskiej krótko: - Nie warto kupować soli morskiej czy himalajskiej, przepłacając kilkukrotnie, lepiej kupić sól jodowaną, jeśli w ogóle musimy solić – mówi w rozmowie z WP abcZdrowie. - Jodowanych produktów nie mamy zbyt dużo, a jednak niedobory jodu w Polsce są powszechne. Jednocześnie zawartość jodu w soli nie jest na tyle wysoka, by zaszkodzić jakimkolwiek osobom z chorą tarczycą. 2. Solić czy nie solić? Polacy solą zbyt dużo (Getty Images) W "Water & Salt - The Essence of Life" dr Barbara Hendel, lekarz i biofizyk, oraz Peter Ferreira potwierdzają, że w różowej soli jest nie tylko 84 minerały, ale blisko 100. Czy faktycznie są takie zdrowe? Badacze w soli himalajskiej wykryli niewielkie ilości takich pierwiastków jak: uran, pluton, a nawet polon i rad. Zdaniem dietetyczki żaden z minerałów – czy tych zdrowych, czy szkodliwych dla zdrowia nie ma jednak szczególnego znaczenia przy spożywaniu soli himalajskiej. - Z solą himalajską jest tak, że faktycznie ma trochę więcej minerałów niż sól biała, ale soli nigdy nie powinniśmy traktować jako dobrego źródła jakichkolwiek minerałów – nie jemy jej w takich ilościach, czy raczej nie powinniśmy jeść jej w takich ilościach, żeby mogła stać się cennym źródłem danego minerału. To czego na pewno nie brakuje w soli himalajskiej to sód – obecny w soli himalajskiej, morskiej, kłodawskiej i każdej innej, jaką możemy znaleźć na półkach sklepowych. Nadużywanie go może grozić szeregiem groźnych chorób: nadciśnieniem tętniczym, zaburzeniami pracy nerek, zawałem serca, udarem mózgu. - Sód sam w sobie powinien być w diecie, ale raczej potraw starajmy się nie dosalać. Dlaczego? Polacy spożywają tej soli za dużo, bo dodawana jest do wędlin czy pieczywa, więc mamy raczej jej nadmiar niż niedobór – przyznaje ekspertka. Tymczasem lekarz rodzinny zwraca uwagę, że dla niektórych grup osób sól może być szczególnie groźna: - Osoby z nadciśnieniem w ogóle nie powinny niczego solić, bo nawet obecność soli w chlebie jest tak duża, że wypełnia dobowe zapotrzebowanie osoby chorej na nadciśnienie – alarmuje w rozmowie z WP abcZdrowie dr Magdalena Krajewska, lekarz rodzinny i blogerka, znana na Instagramie jako InstaLekarz. Masz newsa, zdjęcie lub filmik? Prześlij nam przez Rekomendowane przez naszych ekspertów polecamy
Różowa sól himalajska należy do jednej z najzdrowszych soli na świecie. Znajduje się ona u podnóża gór, gdzie w naturalny sposób krystalizowała się ona na przestrzeni tysięcy, a nawet milionów lat. Jest to nieprzetworzona sól. Jej skład (bogaty w liczne minerały) ma wpływ na kolor soli himalajskiej.
Czy zastanawialiście się kiedyś co to jest sól? Jakie są zalecenia jej spożycia? Jakie są rodzaje? Jakich składników sól może dostarczyć? Jak jest pozyskiwana? Jaką wybrać? Z tego artykułu dowiesz się tego wszystkiego i wiele innych faktów o soli i jej właściwościach. Ile soli możemy spożywać? Jak podaje Światowa Organizacja Zdrowia WHO (World Health Organization) spożywamy zbyt duże ilości soli – już na rok 2020 przypada średnio 9–12 g/osobę/dziennie – jest to ponad dwukrotność maksymalnego spożycia. Oszacowano, że jeśli globalne spożycie soli zostanie ograniczone do wyznaczonego zalecenia, może to zapobiec 2,5 miliona zgonów rocznie. Wytyczne WHO z 2012 roku zalecają maksymalne spożycia soli w ilości 5 g na dzień (1 płaska łyżeczka) dla dorosłych. Dla dzieci i młodzieży w wieku 2 do 15 lat wartość ta jest niższa i wynosi 1,9 g – 3,75 g na osobę/dobę zależnie od wieku i zapotrzebowania energetycznego dziecka. Zalecenia te nie dotyczą okresu wyłącznego karmienia piersią (0-6 miesięcy) i okresu wprowadzania pokarmu uzupełniającego z kontynuacją karmienia (6 – 24 miesiąca). Spożywana sól powinna być jodowana lub wzbogacana jodem dla zachowania zdrowego rozwoju mózgu u płodu i małego dziecka, ale także dla zachowania prawidłowych funkcji umysłowych u dorosłych ludzi [1,2]. Gdzie występuje sól? Mając na myśli ograniczanie soli nie chodzi tylko o sól dodawaną do potraw z solniczki. Powinniśmy brać pod uwagę, że spożywamy także sól występującą naturalnie w niektórych produktach jak mięso, jaja, owoce morza, niektóre warzywa i produkty mleczne, a głównie chleb, który dominuje w naszych jadłospisach. Bardzo duża ilość soli dodawana zostaje do produktów przetworzonych i przekąsek jak chipsy, paluszki, krakersy, wędzone ryby i wędliny, konserwy mięsne i warzywne, dania typu fast food, itp. Aby bardziej zobrazować ilość soli w produktach przetworzonych, eksperci posługują się przykładem pizzy, która smakuje zarówno dorosłym jak i dzieciom. W 100g pizzy jest zawarte ok. 1,53g soli co daje 30% dziennego zapotrzebowania więc zjedzenie jej w całości daje spożycie soli w ilości 8g, a więc przekroczenie o 3g dziennej porcji zalecanego maksymalnego spożycia tylko w tym jednym posiłku [2]. Powinniśmy zatem zastosować kilka przedstawionych poniżej sposobów aby zredukować nadmiar spożywanej soli z dietą: nie należy dodawać soli podczas przygotowywania potraw, zamiast tego można użyć przeróżnych ziół,nie stawiaj solniczki na stole, koniecznie ogranicza spożycie słonych przekąsek,zawsze czytaj etykiety i wybieraj produkty o niższej zawartości sodu, warzywa w zalewach i konserwowane odcedzaj i przelej przegotowaną wodą. [1] W dalszej części zdobędziesz więcej informacji o innych rodzajach soli występujących na rynku. Czym jest sól? Sól – minerał krystaliczny zbudowany głównie z dwóch pierwiastków ważnych dla organizmu – sodu (Na) i chloru (Cl). W składzie soli możemy wyróżnić niewielkie ilości innych minerałów magnezu, potasu, żelaza, wapnia i cynku. Wpływ na ilość pierwiastków ma m. in. metoda przetwarzania soli po jej usunięciu z oceanu lub kopalni [3]. Istnieją trzy sposoby pozyskiwania soli w praktykach handlowych: naturalne powolne odparowywanie wody morskiej na słońcu w wyniku czego pozostaje osad w postaci kryształków soli;warzenie solanek polegające na podgrzewaniu wody pozyskiwanej z tzw. źródeł solankowych (wody zawierające duże stężenie chlorku – sodu);górnicze wydobycie soli kamiennej [4]. Co to jest sód i jakie ma znaczenie dla organizmu? Sól składa się w 40% z sodu. Na opakowaniach produktów spożywczych rzadko podana jest zawartość soli, natomiast podawana jest zawartość sodu, dlatego warto wiedzieć, że 1 g sodu (Na) odpowiada 2,5 g soli (NaCl). Stężenie fizjologiczne sodu we krwi wynosi 135 – 145 mmol/l. Nadmiar sodu usuwany jest z moczem, a w stanach niedoboru dochodzi do zatrzymywania go w organizmie. Rola sodu w organizmie: Podstawową funkcją tego pierwiastka jest utrzymanie równowagi wodno – elektrolitowej, kwasowo – zasadowej oraz wspomaganie układu mięśniowego i nerwowego. Zapotrzebowanie na sód zależy od wieku, aktywności fizycznej i temperatury w jakiej przebywamy. Zarówno nadmiar, jak i niedobór może być niebezpieczny dla organizmu i powodować różnego rodzaju zaburzenia i choroby. Niedobór sodu Niedobór sodu (hiponatremia) powoduje osłabienie, nudności i wymioty, bóle głowy, zaburzenia orientacji i zaburzenia łaknienia. Należy zwrócić szczególną uwagę na niedobory sodu u osób starszych, gdyż przy diecie niskosodowej dochodzi u nich do nadmiernego wydalania sodu przez nerki co może być dla tych osób niebezpieczne. Nadmiar sodu Nadmiar sodu (hipernatremia) może prowadzić do konsekwencji zdrowotnych takich jak nadciśnienie tętnicze, udar mózgu, rak żołądka, rak przełyku, może sprzyjać rozwojowi osteoporozy, powstaniu kamicy nerkowej, a nowe badania pokazują, że także otyłości. Wystarczające spożycie sodu (Poniższy akapit został zaktualizowany zgodnie z nowymi Normami Żywienia – przyp. redakcji) Dla populacji Polski [5] ustalono normy zgodnie z poziomem wystarczającego spożycia (AI) sodu dla zachowania odpowiedniej równowagi wodno – elektrolitowej organizmu. Uwzględniono różnice zapotrzebowania w zależności od płci, wieku i stanu fizjologicznego. Dla dorosłych wynosi 1500 mg i jest odpowiednio mniejsza dla dzieci, młodzieży, a nie zmienia się w okresie ciąży i laktacji i dla osób starszych. Tabela norm na sód ustalona na poziomie wystarczającego spożycia (AI): Grupapłeć, wiek (lata)Sód (mg)Niemowlęta0 – 0,50,5 – 1120370Dzieci1 – 34 – 67 – 975010001200Chłopcy10 – 1213 – 1516 – 18130015001500Mężczyźni19 – 3031 – 5051 – 6566 – 75> 7515001500150015001500Dziewczęta10 – 1213 – 1516 – 18130015001500Kobiety19 – 3031 – 5051 – 6566 – 75 > 75 Ciąża Laktacja1500150015001500150015001500Źródło: Normy żywienia dla populacji Polski. PZH, Warszawa; 2020 Ile to jest 1500 mg sodu? Aby przyjąć w ciągu dnia 1500 mg sodu, należałoby spożyć: 1 jajko (140 mg)230 g świeżego mleka (50 mg)200 g jogurtu naturalnego (40 mg)200 g jogurtu naturalnego o niskiej zawartości tłuszczu (76 mg)50 g surowego selera (140 mg)60 g gotowanego szpinaku (120 mg) (źródło: Alternatywa dla chlorku sodu – sól potasowa Solą, która jako jedyna może być pomocna w zmniejszeniu spożycia sodu jest sól sodowo – potasowa, w której składzie występuje 50% chlorku sodu, a resztę zastępuje się solami potasowymi. Chlorek potasu w zbyt dużej proporcji może wpływać na odczuwanie lekko gorzkiego posmaku w potrawach. W kilku badaniach nie wykazano żadnej różnicy w odniesieniu do gorzkiego smaku przy zastępowaniu 30–40% chlorku sodu chlorkiem potasu, ale gdy chlorek potasu został zastąpiony w większej ilości, zauważono już dominację goryczki [3]. Wyniki badania opublikowane w 2020 roku w Hypertension potwierdziły dobroczynne działanie chlorku potasu jako zamiennika soli. Używanie soli sodowo – potasowych pozwala na zmniejszenie spożycia sodu zarówno w składzie produkowanej żywności jak i podczas gotowania w domu. Istnieją dowody, że zastąpienie chlorku sodu substytutami potasowymi obniża skurczowe i rozkurczowe ciśnienie krwi. Należy jednak brać pod uwagę ryzyko związane ze spożywania soli wzbogaconymi w potas, które obejmuje możliwe wystąpienia hiperkaliemii i jej głównych skutków ubocznych czyli: arytmii i nagłej śmierci sercowej, zwłaszcza u osób ze stanami upośledzającymi wydalanie potasu, takimi jak przewlekła choroba nerek [24]. Cena soli morskiej jodowanej z potasem o obniżonej zawartości sodu to koszt. ok. 3-4 zł za 350 g. © siamphotos / 123RF Sól stołowa lub warzona – pozyskiwana jest przez odparowanie na gorąco wodnego roztworu soli kamiennej. Zalety Większość zanieczyszczeń i pierwiastków zostaje zlikwidowana w procesie odparowywania dlatego w jej składzie jest tylko czysty chlorek sodu. Wady Sól ma konsystencję drobnych, białych kryształków z tendencją do sklejania się, dlatego dodawane są do niej substancje przeciwzbrylające (jod i żelazocyjanek sodu). Mimo tego, że jest to najpopularniejsza sól na świecie, określa się ją jako gorszą od innych rodzajów soli z powodu jej przetworzenia [3,6]. Smak i zapach Wyniki badania opublikowanego w SPEX CertiPrep, Metuchen, NJ. w 2012 roku, które polegało na zbadaniu różnego rodzaju soli pochodzących z różnych stron świata wykazało – w przypadku soli kuchennej – brak jakiegokolwiek smaku i zapachu [7]. Zastosowanie i cena: Jest to najbardziej dostępna i najczęściej stosowana sól w kuchni. Za sól warzoną jodowaną zapłacimy od plus przesyłka jeśli robimy zakupy online, a za sól warzoną niejodowaną średnio 0,99zł/kg. Sól morska Proces jej pozyskiwania polega na naturalnym, powolnym odparowaniu wody oceanicznej lub wody z jezior słonowodnych. Sole morskie występują w wielu odmianach i są pozyskiwane z wielu miejsc świata co ma bezpośredni wpływ na ich skład mineralny. Zalety W swym składzie sole mogą zawierać pierwiastki jak potas, żelazo, magnez, które nadają jej kolor od białego, poprzez różowy, szary do czarnego, a dodatkowo wpływają na smak soli, [6]. Im ciemniejsza sól tym większa w niej zawartość minerałów. Wady Niestety sole morskie zawierają także obecność śladowych ilości zanieczyszczeń metalami ciężkimi pochodzącymi z oceanów, z których sól jest pozyskana [7]. Smak i zapach Przeprowadzone przez Department of Food, Bioprocessing, and Nutrition Scienceso badanie sensoryczne, polegające na zbadaniu 45 rodzajów soli zebranej z różnych miejsc świata, wykazało różnice w smaku, kształcie, składzie i kolorze soli w zależności od miejsca ich pozyskiwania i sposobu przetwarzania. Rodzaje soli morskich dostępne na rynku: Sole z Morza Śródziemnego bez smaku i zapachu stosowane w kuchni jako zamiennik soli jodowanej czy kamiennej. Ze względu na strukturę należy ją przed użyciem utłuc w moździerzu. Cena soli wynosi od 6,59zł/500g. Sól hawajska – w różnych kolorach – czerwony, czarny, zielony. Czerwona sól zawiera dodatek wypalanej wulkanicznej glinki przez co jej zapach jest lekko ziemisty, stosuje się ją głównie do potraw z grilla i przyprawiania mięsa. Zielona – sól bambusowa – o ziołowym aromacie wynikającym z suszenia wody morskiej pędami bambusa. Stosuje się ją głównie do podkreślenia smaku i aromatu potraw kuchni azjatyckiej. Czarna rafinowana aktywowanym węglem o wysokiej czystości, stosowana do potraw z grilla. Ceny soli wynoszą od 12zł/kg za sól zieloną do nawet 100zł/kg za sól czarną. Sole morskie z Francji: Fleur de Sel o lekkim zapachu fiołków, który delikatnie unosi się z wysychających kopców kryształków soli, nazywana kwiatem soli morskiej. Sól ta nie ma zdolności wyciągania wody z potraw dlatego stosuje się ją zwykle pod koniec przyrządzania potrawy i do nacierania mięs. Cena soli wynosi ok szara sól o lekko dymnym zapachu. Cena soli wynosi ok 85zł/ de Sel Chardonnay wędzona sól o silnym zapachu zwęglonego drewna dębu Chardonnay. Stosowana w kuchni francuskiej, ale także do potraw z grilla, owoców morza i warzyw, do zup, gulaszy, sosów. Cena soli wynosi ok 60zł/na 350g soli. Sól Izraelska Sel de Mer, biała sól z Morza Martwego o lekko metalicznym zapachu. Stosuje się ją do przyprawiania dań rybnych, mięsnych i warzywnych. Cena soli wynosi ok 178zł za worek 25kg czyli ok 7zł/kg. Sole te zostały nazwane solami dla smakoszy i znalazły miejsce w kuchniach zarówno zwykłych kucharzy, jak i najlepszych szefów kuchni na świecie [3, 7, 25]. Sól koszerna Pozyskiwana jest zarówno z podziemnych kopalni jak i z mórz. Jest to wolna od dodatków sól poprzez umożliwienie naturalnego wzrastania kryształkom w temperaturze atmosferycznej Zalety Pozyskana w ten sposób sól jest gruboziarnista, lżejsza, łatwiej się topi. Łyżeczka soli koszernej waży o wiele mniej niż łyżeczka zwykłej soli. Smak i zapach Ze względu na strukturę sól ta jest wygodniejsza w chwytaniu palcami i rozprowadzaniu po daniach ale gdy już rozpuści się w żywności, nie ma żadnej różnicy smaku i zapachu w porównaniu do zwykłej soli kuchennej [8]. Zastosowanie i cena W tradycji żydowskiej stosuje się naturalną sól do osuszania mięsa z krwi dlatego też ze względu na właściwości opisywanej soli nosi ona nazwę – koszerna. Cena wynosi ok 70 zł za opakowanie o wadze kg [8,25]. Sól kamienna Sól wydobywa się w postaci kamieni i brył poprzez górniczą eksploatację z pokładów soli kamiennej. Zalety Zawiera śladowe ilości minerałów jak żelazo, wapń, magnez, cynk, potas i jod. Nie jest poddana procesom przetwarzania, co czyni ją korzystniejszą od soli kuchennej [6]. Rodzaje soli kamiennych Kłodawska sól kamienna: na Polskim rynku najpopularniejszym i najbardziej dostępnym rodzajem soli jest kamienna i jej oczyszczona postać – sól kuchenna zawierająca w swoim składzie nieznaczne ilości bromków, jodków sodu i potasu. Wydobywana jest w kopalniach soli w okolicach Wieliczki, Inowrocławia, Bochni i Kłodowy. Za sól kamienną Kłodowską jodowaną zapłacimy 0,95zł za 1kg. Sól jodowana powstaje przez dodanie jodu do soli kamiennej. Dodanie tego pierwiastka ma na celu profilaktyczne zapobieganie chorobom tarczycy [4, 6, 25]. Kala namak: wulkaniczna, czarna sól kamienna z Indii, która składała się głównie z chlorku sodu i związków siarki, takich jak siarczan sodu, siarczek żelaza i siarkowodór co nadaje jej charakterystyczny zapach podobny do gotowanych jajek. Stosowana jest głównie do ostrych sosów i dipów oraz pikantnych przekąsek. Ceniona przez wegan gdyż dodana do tofu nadaje mu smak sałatki jajecznej. Cena soli wynosi 22zł/1kg. [3, 25] Sól alpejska: złoża soli powstały jako gruba pokrywa solna przed ponad 250 milionami lat wskutek klimatycznych i geologicznych zmian. Wydobywa się ją ręcznie i nie jest poddawana procesowi oczyszczania co zapewnia zachowanie jej składu mineralnego. Austriacka sól kamienna jest bardzo intensywna, mocna w smaku przez co jest idealna do czerwonych mięs. Cena soli wynosi ok 20 zł/100 g [9, 10, 11] Sól himalajska Sól himalajska jest rodzajem naturalnej soli kamienne wydobywanej z suchych pokładów, które powstały miliony lat temu na skutek osuszenia prehistorycznego oceanu. Dzięki temu uznaje się ją za wolną od zanieczyszczeń, które mogą występować w innych rodzajach soli dostępnej w handlu. Sól himalajska krystaliczna Tak jak mamy różne gatunki jabłek, cukru czy kawy tak samo występują różne gatunki soli himalajskiej. Za najbardziej naturalną , lecz niestety najmniej dostępną, uważa się sól nazywaną diamentową, która występuje w formie krystalicznego przezroczystego halitu [12]. Wydobywa się ją z jednego konkretnego miejsca we wschodnim regionie Karakoram w Himalajach. Jak opisano w książce pt. „ Kryształ i sól – esencja życia” , autorstwa Dr Hendel chodzi tu o oryginalną sól, krystalizującą się przez miliony lat pod wpływem wysokiego ciśnienia. Taki kryształ soli oprócz gazów obojętnych zawiera minerały i pierwiastki znajdujące się w ludzkim ciele, a dzięki swojej strukturze staje się biochemicznie dostępny dla naszych komórek, dzięki czemu łatwiej możemy wchłonąć minerały występujące w jej składzie [13]. Sól himalajska kamienna Powszechnie znaną i łatwiej dostępną jest sól himalajska kamienna, wydobywana w paśmie Gór Słonych, na południowym skraju płaskowyżu Potwar w północnej części Pakistanu, w prowincji Punjab. Na tym terenie działają 3 kopalnie soli: Khewra, Warcha i Kalabagh [14]. Najstarsza to kopalnia Khewra Salt. Sól występuje w niej w postaci nieregularnej struktury przypominającej kopułę mieniącą się naprzemiennymi pasmami kolorów od białego, poprzez różowy do czerwonego. Sól w liczbach W kopalni Khewra istnieje siedem grubych pokładów solnych o łącznej miąższości około 150 m, eksploatowanych na 18 poziomach roboczych. Zasoby te oszacowano na 220 – 600 mln ton. Rocznie wydobywa się ok 390 tyś. ton tego surowca [15]. Zastosowanie soli himalajskiej Sól himalajska ma bardzo szerokie zastosowanie nie tylko jako przyprawa w naszej kuchni. Sól ta znalazła zastosowanie w różnych dziedzinach przemysłu: przemysł spożywczypodstawowy składnik codziennej żywności,w przetwórstwie mleczarskim,w przetwórstwie mięsnym i rybnym, przemysł chemicznywykorzystywany w różnych procesach metalurgicznych przemysł farmaceutycznyjako składnik lekówsole do inhalacjiinhalatoryprzemysł hutniczydo produkcji naczyń z soli wykorzystywanych do gotowania i podawania jedzenialampy solne do dekoracji wnętrzprzemysł kosmetyczny kosmetyki do pielęgnacji ciałasole do kąpieli, żele pod prysznic [16,17]. © pinkomelet / 123RF Skład chemiczny soli himalajskiej: Przeprowadzone badanie przez Pakistańskie Centrum Badań nad Żywnością i Biotechnologią, PCSIR Laboratories Complex polegające na zbadaniu składu chemicznego próbek soli pobranych z kopalni Khewra i Kalabagh wykazało następującą zawartość minerałów w soli: Składnik chemicznyWartośćChlorek sodu 97%Siarczany0,28 – 0,58%Wapń0,08%Magnez0,11 – 0,35%Żelazo0,2 – 1,9mg/kg soliMiedź0,01 – 0,05mg/kg soliMangan0 0,04 – 0,06 mg/kg soliChrom0,21 – 0,42 mg / kg soliOłów0,03 – 0,1 mg / kg soliCynk0,02 – 0,17 mg / kg soliArsen0,03 – 0,05 mg / kg soli Wyniki mieściły się w limitach maksymalnego spożycia dla ludzi określonych przez Codex Alimentarius Commission, a niezbędne i nieistotne minerały były poniżej maksymalnego limitu spożyc0ia dla ludzi również ustalonego przez CAC [18]. Badanie porównawcze składu polskiej soli kamiennej z solą himalajską przeprowadzone przez Jaworska i Siepak wykazało, że oba typy soli mają podobny skład chemiczny. Polskie sole kamienne zawierają więcej: Ca, Cr, Mn, Co, Sr, Rb, Ba, natomiast himalajskie: K, Mg, Fe, Cu, Zn, As, Se, Pb [14]. Dlatego zastanawiając się nad wyborem soli, warto także wziąć pod uwagę naszą polską sól kłodowską. Cena i dostępność soli na rynku: Sól himalajska dostępna jest zazwyczaj w dwóch formach: drobnej soli himalajskiej oraz soli granulowanej. W większości sklepów znajdziemy ją w opakowaniach o wadze 0,5kg do1kg. Cena soli 0,5kg soli drobnoziarnistej waha się od 5,00 do 10,00 zł, natomiast za opakowanie o wadze 1kg zapłacimy około 6,00 do 20,00 zł. Granulowana sól o wadze 0,5kg kosztuje około 5,00 do12,00 zł, natomiast za opakowanie o wadze 1kg zapłacimy około 7,00 –do 25,00 zł [25]. Wpływ krystalicznej soli himalajskiej na zdrowie: Jak już wiemy, sól himalajska ma miliony lat i jest czysta, nietknięta przez wiele toksyn i zanieczyszczeń, które przenikają do innych form soli oceanicznej dlatego korzyści zdrowotne wynikające ze stosowania naturalnej himalajskiej soli krystalicznej mogą obejmować: Poprawa trawienia Minerały zawarte w soli pomagają zrównoważyć poziom pH organizmu. Dzięki równowadze pH w nasz organizm ma lepszą zdolność do skuteczniejszego trawienia i wchłaniania pokarmu w jelitach. Zdrowy sen Między godziną 2, a 4 w nocy występują w organizmie reakcje biochemiczne, które przepływają przez nasz system nerwowy, powodują zaburzenia snu i zakłócają zdolność do zasypiania. Badania pokazują, że diety niskosodowe powodują zmniejszenie objętości krwi we współczulnym układzie nerwowym, co z kolei aktywuje adrenalinę i reakcję „walcz lub uciekaj Łagodzenie bóli mięśniowych Kąpiele z dodatkiem soli to dobry sposób na złagodzenie obolałych lub skurczonych mięśni. Kąpiele te ułatwiają naszemu organizmowi wchłanianie magnezu i innych pierwiastków śladowych zawartych w soli dzięki czemu zmniejsza się skurcz mięśni i wzmacniają się nasze kości. Oczyszczanie powietrza lampami solnymi Naturalnie higroskopijne cząsteczki soli przyciągają wodę do swojej powierzchni, a ciepło z lampy powoduje szybkie odparowanie wchłoniętej przez nią wody z minerałami soli. Dlatego chociaż istnieje niewiele badań na ten temat to jednak ten proces może być pomocny w redukcji pleśni i działając wspomagająco na układ oddechowy. Poprawa samopoczucia Himalajskie lampy solne wytwarzają naturalnie miękkie, ciepłe światło, które jest podobne do blasku świecy lub ognia. Lampka taka nadaje się świetnie na lampkę nocną pomagając w odprężeniu się i odpoczynku. Pielęgnacja skóry Domowy peeling z soli gruboziarnistej z dodatkiem oliwy z oliwek, oleju kokosowego jest świetną alternatywą dla peelingów dostępnych w sprzedaży. Zabieg ten pobudza krążenie, oczyszcza skórę, zapobiega cellulitowi, zmniejszaniu typowe oznaki starzenia się skóry [19,20]. W Polsce stacjonuje firma pakistańsko – polska specjalizująca się w produkcji kosmetyków do pielęgnacji ciała z soli himalajskiej sprowadzanej z Khewra Salt. Dodaje się do nich inne naturalne składniki masło Shea, olej arganowy, płatki kwiatów, olejki eteryczne, suszone owoce. Oprócz kosmetyków (peelingi, żele pod prysznic, sole do kąpieli, masła do ciała), w ofercie firmy można znaleźć mikroklimatyczne jaskinie solne i ekskluzywne sauny solne [21]. Wspomaganie w chorobach układu oddechowego Terapie solankowe obejmują płukanie gardła słoną wodą, przebywanie w specjalnie powstałych grotach solnych oraz korzystanie z suchego inhalatora ceramicznego z komorą solną w środku, który jest przenośną alternatywą dla jaskiń solnych. Takie terapie solankowe powodują rozcieńczenie i zmniejszenie gromadzenia się śluzu ponieważ sól wykazuje działanie antybakteryjne i przeciwgrzybicze i przeciwwirusowe [22]. Skład chemiczny różnych soli Rodzaj soliZawartość NaCl w %Inne składnikiSól biała spożywcza97,1Jod – 2,3 ± 0,77 mg/100gSól kamienna spożywcza 97Wapń – 0,20%, Magnez – 0,02%, Potas – 0,1%Sól morska 94 – 98Wapń – Magnez – Potas – Tlenek siarki – 1,3%Sól hawajskaczerwona, czarna, zielona, biała97,5Wapń – 24%, Magnez – 0,65%, Tlenek siarki – 4,28%Czarna Sól Indyjska Kala Namakmin 95,4Wapń >0,11%, Magnez >0,05%, Siarka – 5,85%, Tlenek siarki >1,8% Sól sodowo – potasowa70 – 75Potas – 25 – 30% Źródło: Gdzie możemy zakupić różne rodzaje soli? Różnego rodzaju wyszukiwarki handlowe zapewniają szeroki wybór różnego rodzaju soli spożywczych jak i innych produktów wykonanych z soli dostępnych online z tysiącami opinii klientów z rynków całego świata [23]. W naszym kraju można korzystać z porównywarek cenowych. Sól dostępna jest także w sklepach spożywczych i supermarketach, należy jednak sprawdzać na etykiecie faktyczne miejsce jej pochodzenia. Którą sól wybrać? Wybierając sól obierzmy sobie za cel ograniczenie spożycie sodu w naszej diecie. Lepszym rodzajem, niż sól kuchenna, będzie sól sodowo – potasowa, z obniżoną zawartość sodu przez zastąpienie jej substytutami potasu. Faktem też jest, że sole gruboziarniste technicznie zawierają mniej sodu na łyżeczkę i mają bardziej słony smak niż sól kuchenna, co oznacza, że można użyć mniej soli w porcji, aby uzyskać ten sam smak. Wybierajmy także sole naturalne, nieprzetworzone i bez dodatków przeciwzbrylających [25]. Podsumowanie Wiemy już, że pewne spożycie soli jest niezbędne dla naszego zdrowia, a sól jest wykorzystywana nie tylko kulinarnie, ale i do celów przemysłowych, w kosmetykach czy w farmacji, ale czy którąkolwiek sól można uznać za zdrowszą od innej? Nie jest właściwe twierdzenie, że istnieje zdrowsza sól, zwłaszcza że wszystkie opisane sole składają się głównie z chlorku sodu i tak niewielkiej ilości minerałów, że nie mogą mieć dobroczynnego wpływu na nasz organizm. Dlatego bez względu na rodzaj soli, powinniśmy spożywać ją z umiarem i dążyć do zredukowania jej ilości w naszej codziennej diecie. Źródła: [1] Pobrane z: [2] Pobrane z: Drake, S. L., Drake, M. A. (2011). Comparison of salty taste and time intensity of sea and land salts from around the world. Journal of Sensory Studies, 26, 25–34.[4] Lubas, R. Wydobycie i historia soli. Pobrane z: Normy żywienia dla populacji Polski i ich zastosowanie, 2020. Warszawa.[6] Wojtasik, A. (2018). Sól himalajska czy morska – która jest zdrowsza?. Pobrane z: Atkins, P. (2012). Analysis of Gourmet Salts for the Presence of Heavy Metals. SPEX CertiPrep, Metuchen, NJ.[8] Pobrane z: Leitner, Ch., Neubauer, F., i. in. Salt rock of the Alpine Haselgebirge Formation – ages, temperatures and structures. Pobrane z: Pobrane z: [11] Czaplewski, I., Sól alpejska. Pobrane z: Kushi, M. (2017). Himalayan salt crystal purification progcess. Patent Application Publication. Aug. 3. [13] Hendel, B., Ferriera, P. (2003). Water & salt: the essence of life: the healing power of nature. USA: Natural Resources.[14] Jaworska, J., Siepak, M. (2018). Polskie sole kamienne vs sole himalajskie– analiza porównawcza wybranych składników soli spożywczych. Przegląd Solny / Salt Review, 14, 95–104.[15] Pobrane z: [16] Pobrane z: Macias, S. (2015). Salt – An Overview of Various Types of Salts. Micscape & Microcopy.[18] Hassana, A., Udd Dina, A. M., Sakhawat, A. (2017). Chemical Characterisation of Himalayan Rock Salt. Pak. j. Sci. Ind. Res. Ser. A: Phys. Sc, 60(2), 67–61.[19] Jones, K. (2013). The benefits of Himalayan Salt. Pobrane z: [20] Pobrane z: Pobrane z: Pobrane z: Benefits of Salt Therapies and the Original Himalayan Salt Inhaler. [23] Pobrane z: Greer, R. C., Marklund, M., Anderson, A. M., Cobb, L. K., Dalcin, A. C., Henry, R., Apeel, L. J. (2020). Potassium-Enriched Salt Substitutes as a Means to Lower Blood Pressure, Benefits and Risks. Hypertension, 75, 266–274.[25] Leonard, J. (2018). Does pink Himalayan salt have any health benefits? Pobrane z:
. sól himalajska na raka
